برکت (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برکت: (وَبارَکْنَا عَلَیْهِ)«برکت» در اصل از
«برک» (بر وزن درک) به معنای سینه شتر است، و هنگامی که
شتر سینه خود را بر
زمین می‌افکند، همین ماده در مورد او به کار می‌رود (بَرَکَ الْبَعِیْرُ). و تدریجاً این ماده، در معنای ثبوت و دوام چیزی به کار رفته است،
برکه آب را نیز از آن جهت «برکه» گویند که آب در آن ثابت است، و مبارک را از این نظر «مبارک» می‌گویند که خیر آن باقی و برقرار است.
(وَبَارَكْنَا عَلَيْهِ وَعَلَى إِسْحَاقَ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ مُبِينٌ) (ما به او و
اسحاق برکت دادیم؛ و از دودمان آن دو، افرادی بودند نیکوکار ولی افرادی آشکارا به خود ستم کردند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: جمله بارکنا از مصدر مبارکة است، و آن به این است که
خیر و دوام پر حاصلی را نصیب موجودی کنند. پس معنای آیه چنین می‌شود: ما
ابراهیم و اسحاق را خیر و دوام دادیم و آن دو را پر حاصل و پر اثر گرداندیم. ممکن هم هست جمله (وَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِما...) قرینه باشد بر اینکه مراد از جمله بارکنا این باشد که ما برکت و کثرت را در اولاد او و اولاد اسحاق قرار دادیم.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «برکت»، ص۱۰۰.
