بروز (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُروز (به ضم باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای آشکار شدن است. از جمله درباره آشکار شدن اسرار و اعمال بندگان در
قیامت آمده است.
بُروز به معنای آشکار شدن است.
راغب گوید: بِرَاز به معنی فضای خالی است گویند: «بَرَزَ: حصل فی بِرَازٍ» یعنی در فضای خالی حاضر شد.
قاموس نیز چنین گفته است.
علی هذا این کلمه با آشکار شدن می‌سازد. مبارزه را از آن جهت مبارزه گویند که دو حریف مقابل هم آشکار می‌شوند.
مجمع البیان گوید: البروز الظهور.
(وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا اَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً) «چون برای جالوت و لشگریان او آشکار شدند، گفتند:
پروردگارا ما را پایدار گردان.»
ناگفته نماند: بروز چون با الی و من متعدّی شود معنی خروج می‌دهد، گوییم «بَرَزَ اِلَیْهِ» یعنی به سوی او خارج شد. «بَرَزَ من عنده» یعنی از نزد او خارج شد، و این دو معنی با معنی اوّل مخالف نیست، مثل؛
(لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ اِلی مَضاجِعِهِمْ) «هر آینه آنان که مرگ برایشان نوشته شده به سوی قتلگاهشان خارج می‌شدند.»
و مثل؛
(فَاِذا بَرَزُوا مِنْ عِنْدِکَ) «چون از نزد تو خارج شوند.»
(یَوْمَ هُمْ بارِزُونَ لا یَخْفی عَلَی اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْ‌ءٌ) «روزی آنها آشکار هستند چیزی از آنها بر
خدا پوشیده نیست.»
آیه دلالت بر بروز اسرار و اعمال دارد به طوری که همه چیز مردم آشکار و علنی خواهد شد.
نظیر آیه‌ی
(یَوْمَ تُبْلَی السَّرائِرُ فَما لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَ لا ناصِرٍ) (در آن روز كه اسرار نهان انسان آشكار مى‌شود، و براى او هيچ نيرو و ياورى نيست.)
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «بروز»، ج۱، ص۱۸۰.
