بخش باشت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بخش باشْت، در
استان کهگیلویه و بویراحمد است.
بخش باشت، در
شهرستان گچساران در جنوب شرقی
استان کهگیلویه و بویراحمد، در ناحیه
زیرکوه واقع است.
از
شمال به
بخش چرام (شهرستان کهگیلویه)، از
مشرق به بخش مرکزی
شهرستان ممسنی، از
جنوب به
دهستان بکش دو (
شهرستان ممسنی) و
دهستان امامزاده جعفر (
شهرستان گچساران) و از مغرب به دهستانهای بویراحمد گرمسیری و امامزاده جعفر محدود است.
رشته کوه زاگرس (نام محلی آن
کوههای گیلویه) در آن امتداد دارد.
بخش باشت از دو قسمت
سردسیر و
گرمسیر تشکیل شده و مشتمل بر دهستانهای
بابویی و
کوهْمَرّه خامی با مراتع سرسبز و خرم است.
چشمه های فراوانی دارد و زمینهای مزروعی آن با
رود و
چاه و
قنات آبیاری می‌شود.
بزرگترین رود آن
پریاب (یا فریاب، زهره، فهلیان) است.
جاده دوگنبدان (گچساران) به
یاسوج (مرکز استان)، از بخش باشت می‌گذرد.
در
آبان ۱۳۳۸ این بخش در شهرستان کهگیلویه تشکیل و بعدها تابع شهرستان گچساران شد.
باشت محل سکونت
عشایر باوی یا بابویی لُر زبان است.
حدود ۵۸۶، ۳ تن از مردم ایل هنوز
کوچ نشین هستند.
محصولات عمده آن
گندم،
جو (دیم)،
حبوبات و
چغندرقند است.
دامداری و پرورش
زنبور عسل نیز در آن رواج دارد، و از
صنایع دستی دارای
قالی بافی و
گَبَه بافی است.
ایل باوی مشتمل بر پنج
تیره و چهل
طایفه مستقل است و هر تیره به چند طایفه و هر طایفه به چند اولاد تقسیم می‌شود.
تا این اواخر، در رأس هرم قدرت ایل،
خان قرار داشت، و این مقام موروثی بود.
پس از
انقلاب اسلامی، رؤسای تیره‌ها و بعد ریش سفیدان اداره ایل را به عهده گرفتند.
در دو دهه اخیر، ساختار ایل باوی در منطقه باشت در معرض فروپاشی جدی قرار گرفته است.
(۱) ابن بلخی، فارس نامه، چاپ گی لسترنج و رینولدالن نیکلسون، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۲) ابن خرداذبه، کتاب المسالک والممالک، چاپ دخویه، لیدن ۱۹۶۷.
(۳) ایران، وزارت جهاد سازندگی، واحد آمار و برنامه ریزی، فرهنگ اقتصادی دهات و مزارع استان کهگیلویه و بویراحمد، تهران ۱۳۶۳ ش.
(۴) ایران، وزارت راه و ترابری، دفترچه مسافات راههای کشور، تهران (۱۳۶۶ ش).
(۵) ایران، نقشه راههای ایران، تهران ۱۳۷۰ ش.
(۶) حسن پارسا، بررسی اجتماعی و اقتصادی باشت بابوئی، تهران ۱۳۴۷ ش.
(۷) حمداللّه مستوفی، کتاب نزهة القلوب، چاپ گی لسترنج، تهران ۱۳۶۲ ش.
(۸) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیایی ایران (آبادیها)، ج ۶: استان ششم (خوزستان و لرستان)، تهران ۱۳۵۵ ش.
(۹) سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی ایران، آباده (نقشه)، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۱۰) منوچهر ضرابی، «طوایف کهگیلویه»، فرهنگ ایران زمین، ج ۹ (۱۳۴۵ ش).
(۱۱) حسن بن حسن فسایی، فارسنامه ناصری، چاپ منصور رستگار فسایی، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۱۲) مرکز آمار ایران، آمارگیری جاری جمعیت ۱۳۷۰: نتایج عمومی، تهران (منتشر نشده).
(۱۳) مرکز آمار ایران، سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده ۱۳۶۶: نتایج تفصیلی استان کهگیلویه و بویراحمد، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۱۴) مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه ۱۳۶۵، فرهنگ آبادیهای کشور: شهرستان گچساران، تهران ۱۳۶۷ ش.
(۱۵) مرکز آمار ایران، نقشه تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۰: استان فارس (۱)، تهران (بی تا).
(۱۶) مرکز آمار ایران، نقشه تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۰: استان کهگیلویه و بویراحمد، تهران (بی تا).
(۱۷) وقایع اتّفاقیّه، مجموعه گزارشهای خفیه نویسان انگلیس در ولایات جنوبی ایران از سال ۱۲۹۱ تا ۱۳۲۲ قمری، چاپ سعیدی سیرجانی، تهران ۱۳۶۲ ش؛
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باشت»، شماره۲۲۳.
