ایام منی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
روزهای دهم تا سیزدهم ذیحجّه را ایّام مِنی می‌گویند و در باب
حج آمده است.
از روز
عید قربان و سه روز بعد از آن ـ که
ایام تشریق نامیده می‌شوند ـ ایّام منی تعبیر می‌شود.
اسم هر روز به تر تیب عبارت است از: «یوم النّحر»، «یوم القَرّ»، «یوم النَّفر» یا «یوم النَّفر الاوّل»؛ و «یوم الصّدر» یا «یوم النّفر» یا « یوم النَّفر الثانی».
واجبات منی سه چیز است:
اول:
رمی نمودن
جمره عقبه با حصی (ریگ) و معتبر است که عنوان «
حصی» صدق کند پس با ماسه و با سنگ درشت و خزف و مانند این‌ها جایز نیست. و در این سنگ‌ها شرط است که از حرم باشند، بنابراین سنگی که از خارج حرم است کافی نیست. و اینکه بکر باشند که ولو در سال‌های قبل با آن‌ها رمی نکرده باشند، و اینکه
مباح باشند؛ بنابراین با سنگ غصبی و سنگی که دیگری آن را حیازت کرده بدون اذن او جایز نیست. و مستحب است که از مشعر باشند.
وقت رمی از طلوع آفتاب روز عید تا غروب آن روز است. و اگر فراموش کرد تا روز سیزدهم جایز است و اگر تا بعد از سیزدهم یادش نیامد احتیاط (واجب) رمی کردن در سال آینده است ولو اینکه
نایب بگیرد.
دوم از واجبات:
قربانی کردن است و باید یکی چهارپایان سه‌گانه:
شتر و
گاو و
گوسفند باشد و گاومیش (جزء) گاو است و سایر حیوانات جایز نیست و افضل شتر، سپس گاو است. و یک قربانی از طرف دو نفر یا بیشتر به طور شریکی در حال اختیار، کفایت نمی‌کند، و در حال اضطرار، کفایت آن اشکال دارد، پس احتیاط (واجب) آن است که هم شرکت باشد و هم روزه (بگیرند).
سوم از واجبات منی:
تقصیر است.
بعد از ذبح واجب است
حلق (سر بتراشد) یا تقصیر نماید و بین آن دو مخیّر است، مگر چند دسته: اول: زنان که بر عهده آن‌ها تقصیر است نه حلق؛ پس اگر حلق نمایند کفایتشان نمی‌کند. دوم:
صروره یعنی کسی که اوّلین حج او است؛ که بنابر احتیاط (واجب) بر عهده او حلق است. سوم: ملبّد و او کسی است که موی سرش را - با چیز چسبنده‌ای مانند عسل یا صمغ به منظور جلوگیری از شپش و مانند آن - چسبانده است که بنابر احتیاط (واجب) بر عهده این شخص سر تراشیدن است. چهارم: کسی که موی خود را جمع نموده و پیچانده و گره زده است که بنابر احتیاط (واجب) بر عهده این شخص سر تراشیدن است. پنجم: خنثای مشکل که اگر از این سه دسته اخیر نباشد بر او تقصیر واجب است وگرنه بنابر احتیاط (واجب) باید بین تقصیر و حلق جمع نماید.
اگر برای اعمال به
مکه رفته باشد «وقتی اعمالش را در مکه انجام داد بر او واجب است که جهت بیتوته (شب ماندن) دو شب یازدهم و دوازدهم در منی، به منی برگردد. و مقدار واجب (بیتوته) از
غروب تا نصف شب است.»
بیتوته شب سیزدهم تا نصف شب، بر چند دسته واجب است: از آن دسته‌ها کسی است که در
احرام حج یا عمره از
صید اجتناب نکرده باشد. و برای کسی که صید را گرفته و نکشته احتیاط (واجب) آن است که بیتوته کند. و اگر از غیر این دو مورد، از محرمات دیگر صید مانند خوردن گوشت صید و راهنمایی کردن و اشاره نمودن و غیر این‌ها اجتناب نکرده (بیتوته شب سیزدهم) بر او واجب نیست. و از آن دسته‌ها (که واجب است شب سیزدهم بیتوته کنند) کسی است که در احرام حج یا عمره از زن‌ها اجتناب نکرده است، چه به صورت
وطی در دُبُر باشد یا قُبُل، همسرش باشد یا بیگانه، و بیتوته در غیر نزدیکی کردن واجب نیست، مانند بوسیدن و لمس کردن و مانند این‌ها. و از آن دسته‌ها کسی است که روز دوازدهم از منی کوچ نکرده و به غروب شب سیزدهم رسیده است (که باید شب سیزدهم را در منی بیتوته کند).
بیتوته در شب‌های مذکور بر اشخاصی واجب نیست: اول: بیماران و پرستاران آن‌ها بلکه هر کسی که دارای عذری باشد که با وجود آن بیتوته برایش مشقّت دارد. دوم: کسی که بر مال قابل اعتنای خودش (که در مکه دارد) بترسد که در مکه تلف گردد یا دزدیده شود. سوم: چوپان‌ها، هنگامی که نیاز داشته باشند که حیوانات خود را در شب بچرانند. چهارم: کسانی که متکفّل آب دادن به حجاج در مکه هستند. پنجم: کسی که در مکه، شب را تا طلوع فجر به عبادت مشغول باشد و به غیر عبادت، مشغول نباشد مگر کارهای ضروری مانند خوردن و آشامیدن به قدر نیاز و تجدید وضو و غیر این‌ها و ترک بیتوته در منی برای کسی که در غیر مکه مشغول عبادت باشد جایز نیست حتی اگر در بین راه مکه به منی باشد بنابر احتیاط (واجب).
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۷۸. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
