• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِدْلِهْمَام (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اِدْلِهْمَام (به کسر الف و سکون دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای شدت يافتن ظلمت است.
از این کلمه یک بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.




اِدْلِهْمَام: به معنای شدت يافتن ظلمت است.
«ادْلَهمَّ‌ الظلامُ‌ ادْلِهْمَاماً: كثف و الليلُ‌: اشتدَّ ظلامهُ‌»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:


۲.۱ - ادْلِهْمامُ - خطبه ۱۸۲ (توصیف آسمان)

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره آسمان فرموده: «جَعَلَ نُجُومَها أَعْلاَماً يَسْتَدِلُّ بِهَا الْحَيْرانُ في مُخْتَلِفِ فِجاجِ الاَْقْطارِ، لَمْ يَمْنَعْ ضَوْءَ نُورِها ادْلِهْمامُ سُجُفِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ»
«خداوند ستارگان آسمان را علامت‌هایى قرار داده كه آدم گمشده در راه‌هاى اقطار زمین با آن‌ها راه پيدا مى‌كند.»

در قرآن آمده (وَ عَلاماتٍ وَ بِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ)
«و نيز علاماتى قرار داد؛ و شب هنگام به وسيله ستارگان راه خود را مى‌يابند.»
سياهى پرده‌هاى شب تاريک، مانع نور ستارگان نيست.
«سجف» بر وزن عنق جمع سجاف بر وزن كتاب به معنى پرده است.



از این کلمه یک بار در «نهج‌ البلاغه» آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج ۱، ص ۳۹۱.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج ۶، ص ۶۳.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج ۲، ص ۲۳۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۰۵، خطبه ۱۸۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج ۲، ص ۱۲۶، خطبه ۱۷۰.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص ۲۶۱، خطبه ۱۸۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص ۴۰۵، خطبه ۱۸۲.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۶۹۹.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج ۳، ص ۷۰۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج ۷، ص ۴۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج ۱۰، ص ۳۰۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج ۱۰، ص ۸۵.    
۱۳. نحل/سوره ۱۶، آیه ۱۶.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص ۲۶۹.    
۱۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج ۱۲، ص ۲۱۷.    
۱۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج ۱۲، ص ۳۲۰.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج ۶، ص ۵۴۵.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج ۱۳، ص ۲۳۸.    
۱۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص ۴۰۵، خطبه ۱۸۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ادلهمام»، ج۱، ص۳۹۱.    






جعبه ابزار