• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اَجْل‌ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اَجْل‌ (به فتح الف و سکون جیم) از مفردات نهج البلاغه، به معنای علّت و جهت آمده است.



اَجْل‌ (بر وزن عقل) عبارت است از علت و جهت چیزی یا کاری.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَجْلِهِ - خطبه ۲۱۰ (درباره کلام رسول)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد فهمیدن کلام خدا و رسولش فرموده است:
«وَ قَدْ كانَ يَكونُ مِنْ رَسولِ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) الْكَلامُ لَهُ وَجْهانِ: فَكَلامٌ خاصٌّ، وَ كَلامٌ عامٌّ، فَيَسْمَعُهُ مَنْ لا يَعْرِفُ ما عَنَى اللهُ بِهِ، وَ لا ما عَنَى بِهِ رَسولُ اللهِ (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فَيَحْمِلُهُ السّامِعُ، وَ يُوَجِّهُهُ عَلَى غَيْرِ مَعْرِفَة بِمَعْناهُ، وَ ما قُصِدَ بِهِ، وَ ما خَرَجَ مِنْ أَجْلِهِ
«گاهى سخنانى از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) صادر مى‌شده است كه داراى دو جنبه بوده، سخنى جنبه خصوصى دارد و گفتارى جنبه عمومى و آن‌كس كه مقصود خداوند و منظور پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) را از آن نمى‌دانست، مى‌شنيد و حفظ مى‌نمود و بدون توجّه به معنا و مقصود و هدف آن، آن را توجيه مى‌كرد.»

۲.۲ - أَجْلِهِ - حکمت ۱۴۲ (گناهکار)

و دیگری دربارۀ گناهکار فرموده:
«یَکْرَهُ الْمَوْتَ لِکَثْرَة ذُنوبِهِ وَ یُقیمُ عَلَی ما یَکْرَهُ الْمَوْتَ مِنْ أَجْلِهِ
یعنی «به علت کثرت گناهان از مرگ می‌ترسد، و به گناهی که به سبب آن از مرگ کراهت دارد ادامه می‌دهد.» منظور از «ما» گناه است.



فقط دوبار در «نهج‌البلاغه» آمده است.


۱. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۳۰۴.    
۲. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۴۴.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱۸، خطبه ۲۱۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۲۱۶، خطبه ۲۰۵.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۷، خطبه ۲۱۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۱.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۸، ص۱۶۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۳۴.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۳۹.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۱۱، حکمت ۱۴۲.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۸۹، حکمت ۱۵۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۹۸، حکمت ۱۵۰.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۴.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۵۳.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۵۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۳، ص۲۳۸.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۲۳۰.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۳۵۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، «مفردات نهج البلاغه»، ص۲۷.    






جعبه ابزار