اولین نماز (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
برخی مفسرین معتقدند اولین نماز واجب، نماز ظهر بوده است.
نماز ظهر، اوّلين
فریضه واجب در
اسلام:
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً.
نماز را از
زوال خورشید تا نهايت
تاریکی شب (
نیمه شب) برپا دار، و همچنين
قرآن فجر (
نماز صبح) را، چرا كه قرآن فجر مورد مشاهده (
فرشتگان شب و روز) است.
" دلوك شمس" به معنى زوال
آفتاب از دائره
نصف النهار است كه وقت
ظهر مى‌باشد، و در اصل از ماده" دلك" به معنى ماليدن گرفته شده، چرا كه
انسان در آن موقع بر اثر شدت تابش آفتاب
چشم خود را ميمالد، و يا از دلك به معنى متمايل شدن است چرا كه
خورشید در اين موقع از دائره نصف النهار به سمت
مغرب متمايل مى‌شود و يا اينكه انسان، دست خود را در مقابل آفتاب حائل مى‌كند، گويى نور آن را از چشم خود كنار مى‌زند و متمايل ميسازد.
به هر حال در روايتى كه از منابع
اهل بیت علیهم‌السلام به ما رسيده" دلوك" به همين معنى زوال خورشيد تفسير شده است، در روايتى از
امام صادق علیه‌السلام مى‌خوانيم كه"
عبید بن زراره" از تفسير همين آيه از امام علیه‌السلام، سؤال كرد امام فرمود:" خداوند چهار نماز بر
مسلمانان واجب كرده است كه آغاز آن وقت زوال شمس (ظهر) و پايان آن نيمه شب است" در روايت ديگرى از
امام باقر علیه‌السلام در تفسير همين آيه هنگامى كه
زراره محدث بزرگ
شیعه از آن سؤال كرد چنين فرمود:
دلوكها زوالها، غسق الليل الى نصف الليل، ذلك اربع صلوات وضعهن رسول اللَّه (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و وقتهن للناس و قرآن الفجر صلاة الغداة: " دلوك شمس به معنى زوال آن (از دائره نصف النهار) است، و غسق الليل به معنى نيمه شب است، اين چهار نماز است كه
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آنها را براى مردم قرار داد و توقيت نمود، و قرآن الفجر اشاره به
نماز صبح است"
البته بعضى از مفسران، احتمالات ديگرى در معنى دلوك داده‌اند كه قابل ملاحظه نيست.
و اما" غسق الليل" با توجه به اينكه غسق شدت
ظلمت است، و
تاریکی شب در
نیمه شب از هر وقت متراكم‌تر مى‌باشد اين كلمه روى هم رفته" نيمه شب" را مى‌رساند.
" قرآن" به معنى چيزى است كه قرائت مى‌شود و" قرآن فجر" روى هم رفته اشاره به
نماز فجر است.
به همين دليل آيه فوق از آياتى است كه اشاره اجمالى به وقت
نمازهای پنجگانه مى‌كند، و با انضمام به ساير آيات قرآن در زمينه
وقت نماز است، و روايات فراوانى كه در اين رابطه وارد شده، وقت نمازهاى پنجگانه دقيقا مشخص مى‌شود."
براساس روايتى منقول از
امام صادق علیه‌السلام، اولين نماز
فریضه در اسلام نماز ظهر است، به دليل اقم الصلاة لدلوك الشمس ...
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۱۶، برگرفته از مقاله «اولین نماز».
