اهمیت اخلاق (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

یکی از اهداف اصلی بعثت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تزکیه نفوس و تربیت انسان‌ها و پرورش اخلاق حسنه بوده است؛ حتی می‌توان گفت تلاوت آیات الهی و تعلیم کتاب و حکمت، مقدمه‌ای است برای مساله تزکیه نفوس و تربیت انسان‌ها؛ همان چیزی که هدف اصلی علم اخلاق را تشکیل می‌دهد.

---

کلمه" خلق" به معنای ملکه نفسانی است، که افعال بدنی مطابق اقتضای آن ملکه به آسانی از آدمی سر می‌زند، حال چه اینکه آن ملکه از فضائل باشد، مانند عفت و شجاعت و امثال آن، و چه از رذائل مانند حرص و جبن و امثال آن، ولی اگر مطلق ذکر شود، فضیلت و خلق نیکو از آن فهمیده می‌شود.

---

اخلاق بزرگوارانه، مورد ستایش خداوند متعال می‌باشد:
وانک لعلی خلق عظیم. «و تو اخلاق عظیم و برجسته‌ای داری». (از این که خداوند پیامبر: صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را صاحب خلق عظیم یاد می‌کند، بر می‌آید که چنین اخلاقی، نزد او ستوده است).

۲.۱ - تفسیر آیه

و این آیه شریفه هر چند فی نفسها و به خودی خود حسن خلق رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را می‌ستاید، و آن را بزرگ می‌شمارد، لیکن با در نظر گرفتن خصوص سیاق، به خصوص اخلاق پسندیده اجتماعیش نظر دارد، اخلاقی که مربوط به معاشرت است، از قبیل استواری بر حق، صبر در مقابل آزار مردم و خطاکاری‌های اراذل و عفو و اغماض از آنان، سخاوت، مدارا، تواضع و امثال این‌ها، و ما قبلا در آخر جلد ششم این کتاب احادیثی را که محاسن اخلاقی آن جناب را می‌شمارد نقل کردیم.
در مسیر دعوت به سوی خدا، و عفو و گذشت، و جهاد در راه پروردگار، و ترک حسد و حرص " تفسیر کرده‌اند، ولی گرچه همه این صفات در پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بود، ولی" خلق عظیم" او منحصر به این‌ها نبود.
در بعضی از تفاسیر نیز" خلق عظیم" به قرآن یا آئین اسلام تفسیر شده است که می‌تواند از مصادیق مفهوم وسیع فوق باشد، و به هر حال وجود این" خلق عظیم" در پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دلیل بارزی بر عقل و درایت آن حضرت و نفی نسبت‌های دشمنان بود.

---