درباره انسداد و انفتاح باب علم نسبت به احکام شرعی، سه مبنا وجود دارد؛ یکی از آن مبانی، مبنای «انفتاح حقیقی» است که گروهی از قدما مانند سید مرتضی و پیروان وی طرفدار آن بوده و باب علم را نسبت به احکام فرعی باز میدانند و معتقدند نیازی به رجوع به ظنون، هم چون خبر واحد، نیست. اگر کسی فقط باب علمی را باز دانسته ولی باب علم را مسدود بداند، معتقد به «انفتاح حکمی» شده است.