امام خمینی با اشاره به انگیزه، هدف، کارکرد و نقش انبیای الهی و سعی آنان در اصلاح جامعه، میکوشد تا به نوعی به احیای محتوای کارکرد فرهنگ اصلاحی و انبیای الهی در زمان حال را توصیف کند. از منظر ایشان بعثت انبیای الهی بین انسانها، دو هدف اساسی دارد: ۱- شکوفایی استعدادها و رهایی از اسارت نفس و تقویت معنوی ۲- رهایی از اسارت ستمگران و سلطه استکبارگران.
امام خمینی با یادآوری داستان حضرت موسی در قرآن، منشا تمام نزاعها و جنگها در دنیا را تعلق انسان به طبیعت میداند؛ یعنی اولین مرحله انقلابی، کنار زدن تعلقات مادی انسانهاست. امام خمینی با مقایسه حضرت موسی با فرعون، علت جنگ موسی و فرعون را در تعلق نداشتن موسی به طبیعت و تعلق فرعون به طبیعت و دنیا میداند و از اینکه نتیجه میگیرد که اگر تمام انبیا در عالم جمع میشدند، اختلافی پیش نمیآمد؛ زیرا فطرت آنها رنگ تعلق ندارد، و اگر رنگ تعلق برداشته شود، موسی و فرعون نیز آشتی میکردند.
[۶]خمینی، روحالله، تفسیر سوره حمد، ص۱۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.
از نگاه ایشان زندگی موسی نوعی درسآموزی و تربیت در مسیر نیل به حکومت و جامعه الهی است و برای اقدام و بسترسازی و ایجاد تغییرات در زندگی سیاسی، فرهنگی است.
امام خمینی فلسفه تکرار برخی انبیای الهی نظیر سرگذشت موسی و فرعون در قرآن را، نهادینه کردن مبارزه با استکبار و طاغوت در تفکر دینی و باور مسلمانان میدانست از موارد تحلیل و تفسیر سیاسی از داستان موسی، قیاس حکومت شاهنشاهی دوره پهلوی با حکومت «فرعون» زمان موسی است که به تبیین شرایط مشترک سیاسی - اجتماعی برآمده از نظام طاغوتی میپردازد و معتقد است در نظام سیاسی - اجتماعی برآمده از طاغوت، امکان زندگی دینی - انسانی نظیر زندگی مؤمنانه و عادلانه به وجود نمیآید.
امام خمینی حرکتهای اصلاحی و انقلابی پیامبران الهی را که در قرآن آمده، شاهدی بر جدا نبودن دین از سیاست میدانستند، که محافل روشنفکری داخلی و تبلیغات خارجی، برخلاف آن تاکید میکردند.
در اين عنوان، از آياتى استفاده مىشود كه به صورت جمع، ازانبياء ياد مىكند، يا به طور كلّى به بحث انبيا نظر دارد يا گروهى از انبيا را نام برده است؛ اما آيات مربوط به يكايك انبيا در جاى خود مطرح شده است. در اين عنوان آیاتی معرفی شدهاند که در آنها از واژههاى «رُسُل» و «نبأ» و برخى مشتقّات آنها، «اصطفاء»، «اجتباء» و نيز آياتى كه بيانگر مقام نبوّت است استفاده شده است.