• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

انبیاء (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از موضوعات و عناوینی که در آیات قرآن مطرح شده، انبیاء هستند.



واژه انبياء جمع نبىّ از مادّه نَبَأ به معناى خبردهنده از جانب خداوند يا از نَبْوَه به معناى والايى و رفعت است. در اصطلاح قرآن، چنان‌كه از آياتى مانند ۱۶۳ سوره نساء برمى‌آيد، نبى كسى است كه خداوند او را برگزيده و به او وحى مى‌كند.


امام‌ خمینی با اشاره به انگیزه، هدف، کارکرد و نقش انبیای الهی و سعی آنان در اصلاح جامعه، می‌کوشد تا به نوعی به احیای محتوای کارکرد فرهنگ اصلاحی و انبیای الهی در زمان حال را توصیف کند. از منظر ایشان بعثت انبیای الهی بین انسان‌ها، دو هدف اساسی دارد:
۱- شکوفایی استعدادها و رهایی از اسارت نفس و تقویت معنوی
۲- رهایی از اسارت ستمگران و سلطه استکبارگران.
امام‌ خمینی با یادآوری داستان حضرت موسی در قرآن، منشا تمام نزاع‌ها و جنگ‌ها در دنیا را تعلق انسان به طبیعت می‌داند؛ یعنی اولین مرحله انقلابی، کنار زدن تعلقات مادی انسان‌هاست. امام‌ خمینی با مقایسه حضرت موسی با فرعون، علت جنگ موسی و فرعون را در تعلق نداشتن موسی به طبیعت و تعلق فرعون به طبیعت و دنیا می‌داند و از اینکه نتیجه می‌گیرد که اگر تمام انبیا در عالم جمع می‌شدند، اختلافی پیش نمی‌آمد؛ زیرا فطرت آنها رنگ تعلق ندارد، و اگر رنگ تعلق برداشته شود، موسی و فرعون نیز آشتی می‌کردند.
[۶] خمینی، روح‌الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.
از نگاه ایشان زندگی موسی نوعی درس‌آموزی و تربیت در مسیر نیل به حکومت و جامعه الهی است و برای اقدام و بسترسازی و ایجاد تغییرات در زندگی سیاسی، فرهنگی است.
امام‌ خمینی فلسفه تکرار برخی انبیای الهی نظیر سرگذشت موسی و فرعون در قرآن را، نهادینه کردن مبارزه با استکبار و طاغوت در تفکر دینی و باور مسلمانان می‌دانست از موارد تحلیل و تفسیر سیاسی از داستان موسی، قیاس حکومت شاهنشاهی دوره پهلوی با حکومت «فرعون» زمان موسی است که به تبیین شرایط مشترک سیاسی - اجتماعی برآمده از نظام طاغوتی می‌پردازد و معتقد است در نظام سیاسی - اجتماعی برآمده از طاغوت، امکان زندگی دینی - انسانی نظیر زندگی مؤمنانه و عادلانه به وجود نمی‌آید. امام‌ خمینی حرکت‌های اصلاحی و انقلابی پیامبران الهی را که در قرآن آمده، شاهدی بر جدا نبودن دین از سیاست می‌دانستند، که محافل روشنفکری داخلی و تبلیغات خارجی، برخلاف آن تاکید می‌کردند.

در اين عنوان، از آياتى استفاده مى‌شود كه به صورت جمع، از انبياء ياد مى‌كند، يا به طور كلّى به بحث انبيا نظر دارد يا گروهى از انبيا را نام برده است؛ اما آيات مربوط به يكايك انبيا در جاى خود مطرح شده است.
در اين عنوان آیاتی معرفی شده‌اند که در آن‌ها از واژه‌هاى «رُسُل» و «نبأ» و برخى مشتقّات آن‌ها، «اصطفاء»، «اجتباء» و نيز آياتى كه بيانگر مقام نبوّت است استفاده شده است.


آرزوهای انبیاء (قرآن)، اجرت انبیاء (قرآن)، احتجاج انبیاء (قرآن)، احترام به انبیاء (قرآن)، اختیارات انبیاء (قرآن)، اخلاص انبیاء (قرآن)، ادب انبیاء (قرآن)، اذیت انبیاء (قرآن)، اراده انبیاء (قرآن)، ارسال انبیاء (قرآن)، استغفار انبیاء (قرآن)، استقامت انبیاء (قرآن)، استهزای انبیاء (قرآن)، استهزاگران انبیاء (قرآن)، اسوه بودن انبیاء (قرآن)، اشراف و انبیاء (قرآن)، اصلاحات انبیاء (قرآن)، اطاعت از انبیاء (قرآن)، امامت انبیاء (قرآن)، امانتداری انبیاء (قرآن)، امت‌ها و انبیاء (قرآن)، امت‌های انبیاء (قرآن)، امداد انبیاء (قرآن)، امداد به انبیاء (قرآن)، انبیاء در قیامت (قرآن)، انبیاء قبل از نبوت (قرآن)، انبیاء و آزادی (قرآن)، انبیاء و آشتی (قرآن)، انبیاء و آیات خدا (قرآن)، انبیاء و جن (قرآن)، انبیاء و خیانت (قرآن)، انبیاء و ربوبیت (قرآن)، انبیاء و شرک (قرآن)، انبیاء و محمد (قرآن)، انبیای اسباط (قرآن)، انبیای انطاکیه (قرآن)، انبیای اولواالعزم (قرآن)، انبیای بنیاسرائیل (قرآن)، انبیای پس از ابراهیم (قرآن)، انبیای پس از موسی (قرآن)، انبیای پس از نوح (قرآن)، انبیای جن (قرآن)، انذارهای انبیاء (قرآن)، اهانت به انبیاء (قرآن)، ایمان به انبیاء (قرآن)، برادران انبیاء (قرآن)، برتری انبیاء (قرآن)، برخورد با انبیاء (قرآن)، برگزیدگی انبیاء (قرآن)، بشارت‌های انبیاء (قرآن)، بشر بودن انبیاء (قرآن)، بعثت انبیاء (قرآن)، پاداش انبیاء (قرآن)، پدران انبیاء (قرآن)، پرسش از انبیاء (قرآن)، پیروان انبیاء (قرآن)، پیروزی انبیاء (قرآن)، تاریخ انبیاء (قرآن)، تبعید انبیاء (قرآن)، تبلیغ انبیاء (قرآن)، تصدیق انبیاء (قرآن)، تعالیم انبیاء (قرآن)، تغذیه انبیاء (قرآن)، تکالیف انبیاء (قرآن)، تکذیب انبیاء (قرآن)، تکلم خدا با انبیاء (قرآن)، تنزیه انبیاء (قرآن)، توحید انبیاء (قرآن)، توطئه علیه انبیاء (قرآن)، تهدید انبیاء (قرآن)، جنس انبیاء (قرآن)، جن و انبیاء (قرآن)، جهاد انبیاء (قرآن)، حجت‌های انبیاء (قرآن)، حسابرسی از انبیاء (قرآن)، حشر با انبیاء (قرآن)، حقانیت انبیاء (قرآن)، حکمت انبیاء (قرآن)، حکومت انبیاء (قرآن)، خاتم انبیاء (قرآن)، خاستگاه انبیاء (قرآن)، خداترسی انبیاء (قرآن)، خداشناسی انبیاء (قرآن)، خویشاوندی انبیاء (قرآن)، درجات انبیاء (قرآن)، دشمنان انبیاء (قرآن)، دشمنی با انبیاء (قرآن)، دعای انبیاء (قرآن)، دعوت انبیاء (قرآن)، ذریه انبیاء (قرآن)، رسالت انبیاء (قرآن)، زبان انبیاء (قرآن)، سجده انبیاء (قرآن)، سلام بر انبیاء (قرآن)، سیره انبیاء (قرآن)، شیاطین و انبیاء (قرآن)، صبر انبیاء (قرآن)، عزم انبیاء (قرآن)، عصمت انبیاء (قرآن)، عصیان در برابر انبیاء (قرآن)، فضایل انبیاء (قرآن)، قتل انبیاء (قرآن)، قضاوت انبیاء (قرآن)، کتاب‌های انبیاء (قرآن)، کفر به انبیاء (قرآن)، گریه انبیاء (قرآن)، گواهی انبیاء (قرآن)، مبارزه با انبیاء (قرآن)، مجرمان و انبیاء (قرآن)، محمد و انبیاء (قرآن)، مخالفت با انبیاء (قرآن)، مرگ انبیاء (قرآن)، مسؤولیت‌های انبیاء (قرآن)، مشرکان و انبیاء (قرآن)، مشکلات انبیاء (قرآن)، مشی نظامی انبیاء (قرآن)، معجزات انبیاء (قرآن)، مقامات انبیاء (قرآن)، مؤمنان و انبیاء (قرآن)، میثاق با انبیاء (قرآن)، نجات انبیاء (قرآن)، نفی ربوبیت انبیاء (قرآن)، وحی به انبیاء (قرآن)، وعده به انبیاء (قرآن)، هدایت انبیاء (قرآن)، هدایت‌گری انبیاء (قرآن)، هماهنگی انبیاء (قرآن)، همسران انبیاء (قرآن)، یأس انبیاء (قرآن).


۱. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۱۲، ص۱۳.    
۲. ازهری، محمد بن احمد، التهذیب، ج۱۵، ص۳۴۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۴۸۱.    
۴. نساء /سوره۴، آیه۱۶۳.    
۵. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۷، ص۵۲۷-۵۲۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۶. خمینی، روح‌الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۷۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.
۷. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۳۷-۲۳۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۸. خمینی، روح‌الله، ولایت فقیه، ص۳۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۹. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۹، ص۴۶۱-۴۶۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۰. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۳، ص۳۳۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۱. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۳، ص۳۴۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۲. خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۴، ص۱۹-۲۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۳۷، برگرفته از مقاله «انبیاء».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار