انام (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَنام (به فتح الف) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای مطلق خلق و
انسان‌ها می‌باشد که در بیان
حضرت علی (علیه‌السلام) نیز به‌همین معنی بکار رفته است.
أَنام به معنای مطلق خلق و انسان‌ها می‌باشد؛ در
اقرب الموارد آمده است: «الانام: الخلق.» اما
قاموس المحیط آن‌را مطلق خلق، اعم از
جنّ و
انس دانسته
و
طبرسی این واژه را به انسان‌ها معنی کرده است.
است.
در نهج البلاغه ظاهرا این واژه همه جا به معنی انسان‌ها آمده است: چنان‌که آن حضرت (علیه‌السلام) در
دعای استسقاء فرموده‌اند: «اللّهم ... ندعوک حین قنط الانام و منع الغمام و هلک السّوام الّا تؤاخذنا باعمالنا؛
خدایا تو را در وقتی می‌خوانیم که مردم نومید شده و
باران قطع گردیده و چهارپایان (چرنده‌ها) مرده‌اند، می‌خواهیم ما را با اعمال خود مواخذه نکنی.»
• «سوامّ» جمع سائمه است.
همچنین حضرت امیر (علیه‌السلام) هنگامی که در
صفین با اصحاب
معاویه روبرو شد، چنین فرمود: «اللّهم ... ربّ هذه الارض التی جعلتها قرارا للانام و مدرجا للهوامّ و الانعام ... ان اظهرتنا علی عدوّنا فجنّبنا البغی و سدّدنا للحّق؛
خدایا ای پروردگار این زمین که آن‌را قرارگاه انسان‌ها و محّل حرکت و جنبیدن حشرات و چهارپایان کرده‌ای ... اگر ما را بر
دشمنان پیروز گرداندی، از تجاوز و
ظلم دورمان بدار و برای
حق استوارمان گردان.»
• «انام» جمعاً پنج بار در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «انام»، ص۹۰-۸۹.
