امنیت از مهمترین و ضروریترین نیازهای زندگیبشر است وانسان تنها در پرتو آن میتواند اموردنیویواخروی خویش را با آسایش خاطر سامان دهد. از این رو، ایجاد امنیت در شئون مختلف زندگی مردم برای رسیدن به آنچه که مایه رشد و تعالی آنان است، از وظایف اساسی و حتمی حکومت اسلامی است.
امنیت(ایمنی و سلامتی جان، مال قابل اعتنا وآبرو) شرط تکالیف عبادی و اجزاء و شرایط آن است و در صورت فقدان آن، چیزی از اصل تکلیف یا شرط یا جزء آن متوجه انسان نمیشود.
تحصیل طهارت (وضو یا غسل) با آب، برای عبادات مشروط به طهارت همچون نماز، در حال اختیار شرط است، لیکن در صورتی که دشمن یا حیوان درندهای بین انسان و آب حائل شود- به گونهای که انسان از آن، بر خود یا عرض وآبروی خویش احساس خطر کند- تیمم برای او مشروعیت پیدا میکند.
از شرایط نماز، رو بهقبله بودن است، لیکن شرط یاد شده در فرض شدت بیم از دشمن یا حیوان درنده ساقط میشود؛ چنان که کیفیت نماز نیز در این صورت تغییر مییابد (نماز خوف).
حرمتارتکاب محرمات، در فرض برخورداری از امنیت است. بنابراین، اگر کسی که در اجتناب از حرامی نسبت بهجان یا عرض خود امنیت ندارد، ارتکاب آن حرام برای وی جایز، بلکه واجب است مانند موارد تقیهواکراه.
اقامه حد در مواردی به علت خوفهلاکتبه تأخیر میافتد، از جمله: اجرای حد اعم از تازیانهوکشتن بر زنحامله تا زمان وضع حملو بر زن شیرده تا پایان زمان شیردهی به تأخیر میافتد و نیز حد تازیانه در زمان شدت گرماوسرماو بر بیمار تا زمان بهبودی و زن مستحاضه پیش از قطع خون، جاری نمیشود.
از شرایط قصاص در اعضا، امکان استیفای آن با وجود امنیت نسبت به جان یا سرایتبهعضو دیگری است. بنابراین، اگر قصاص عضوی موجب بهخطر افتادن جان صاحب عضو یا سرایت قطع یا جراحت عضو قطع شده به عضو دیگر شود، قصاص منتفی است.
کسی که در بیرون حرم جنایت یا جرمی مرتکب شده وبه حرم پناه برده، در امان است، لیکن او را در خوردنوآشامیدن در تنگنا قرار میدهند تا از حرم بیرون رود، سپس حد یا قصاص بر او جاری میگردد.
کفار در صورتی در بلاد اسلامی امنیت جانی و مالی دارند که میان آنان وحاکماسلامی قرارداد آتشبس منعقد شده باشد و یا حاکم اسلامی یا یکی از مسلمانانبه ایشان امان داده باشد.