ایغال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ایغال، ختم
کلام به سخن زائد حاوی نکته
مفید را ایغال گویند.
یکی از اسلوبهای بدیعی
قرآن که از انواع
اطناب نیز شمرده شده، «ایغال» است که به آن «امعان» نیز میگویند.
ابن ابی الاصبع میگوید: فواصل قرآن به چهار صورت است:
تمکین؛
تصدیر؛
توشیح؛ ایغال.
«ایغال» مصدر و به معنای سرعت بخشیدن، داخل کردن و
مبالغه، و در اصطلاح، پایان دادن
کلام به سخن حاوی نکتهای مفید است؛ به طوری که اگر آن سخن هم نبود، معنای
جمله تمام بود، ولی آن را برای زیادی مبالغه میآورند.
بعضی از صاحبنظران وقوع ایغال را در قرآن نپذیرفته و آن را مخصوص
شعر دانستهاند.
مثال ایغال در قرآن: (... یا قوم اتبعوا المرسلین اتبعوا من لا یسالکم اجرا وهم مهتدون)؛ "و گفت ای مردم از این فرستادگان
پیروی کنید، از کسانی که پاداشی از شما نمیخواهند و خود نیز بر راه
راست قرار دارند پیروی کنید".
در این
آیه، (وهم مهتدون) ایغال است؛ زیرا بدون آن هم معنا تمام بود؛ چون
انبیا،
هدایت یافتهاند، و آوردن جمله آخر، برای مبالغه در
تشویق و
ترغیب دیگران برای
تبعیت از آنها است.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ایغال».