امداد به برده مکاتب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مکاتبه با
برده از مسائلی است که در
قرآن کریم در راستای برچیده کردن
برده‌داری به آن اشاره شده و آن را امری پسندیده معرفی نموده است.
از منظر
قرآن کریم امداد مالی برده‌داران به بردگان خویش جهت آزادی آنان امری شایسته و پسندیده معرفی شده است:
... و الذین یبتغون الکتـب مما ملکت‌ایمـنکم فکاتبوهم ان علمتم فیهم خیرا وءاتوهم من مال الله الذی ءاتـلـکم... «... و آن بردگانتان که خواستار
مکاتبه (قرار داد مخصوص برای آزاد شدن) هستند، با آنان قرار داد ببندید اگر
رشد و
صلاح در آنان احساس می‌کنید (که بعد از آزادی، توانایی زندگی مستقل را دارند)؛ و چیزی از مال خدا را که به شما داده است به آنان بدهید! و
کنیزان خود را برای دستیابی متاع ناپایدار زندگی دنیا مجبور به
خودفروشی نکنید اگر خودشان می‌خواهند پاک بمانند! و هر کس آنها را (بر این کار)
اجبار کند، (سپس پشیمان گردد،)
خداوند بعد از این اجبار آنها
غفور و
رحیم است! (
توبه کنید و بازگردید، تا
خدا شما را ببخشد!)».
مراد از" کتاب" مکاتبه است، (به اینکه صاحب برده با
برده قرار بگذارد که بهای خود را از راه کسب و کار به او بپردازد و آزاد شود) و"
ابتغاء مکاتبه" این است که برده از مولای خود در خواست کند که با او مکاتبه نماید، به این که مالی را از او بگیرد و او را آزاد کند.
منظور از جمله" علمتم فیهم خیرا" این است که رشد و صلاحیت کافی برای
عقد این قرار داد و سپس توانایی برای انجام آن داشته باشند و بتوانند بعد از پرداختن
مال الکتابه (مبلغی را که قرار داد بسته‌اند) زندگی مستقلی را شروع کنند، اما اگر توانایی بر این امور را نداشته باشند، و این کار در مجموع به
ضرر آنها تمام شود و در نتیجه سر بار
جامعه شوند باید به وقت دیگری موکول کنند که این صلاحیت و توانایی حاصل گردد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «امداد به برده مکاتب».
