فُلْک (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فُلْک (به ضم فاء و سکون لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای
کشتی است.
فُلْک در واحد و جمع، در مذكّر و مؤنّث هر دو به‌كار می‌رود.
فُلْک (بر وزن قُفْل) به معنای كشتى است.
به مواردی از
فُلْک که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
فُلْک در واحد و جمع به‌كار می‌رود، مثل:
(وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا) (و اكنون در محضر ما و طبق
وحی ما، كشتى بساز.)
(و وَ تَرَى الْفُلْكَ مَواخِرَ فِيهِ) (و كشتی‌ها را مى‌بينى كه سينه
دریا را مى‌شكافند.)
این آیه كه راجع به همه كشتی‌ها است.
(وَ آيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ) (نشانه‌اى ديگر از عظمت
پروردگار براى آنان اين است كه ما فرزندانشان را در كشتی‌هايى پر از وسايل و بارها حمل كرديم.)
ظاهرا مراد مطلق كشتى است، نه كشتى نوح (عليه‌السّلام).
ايضا مذكّر و مؤنّث هر دو به‌كار رود، مثل:
(فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ) (در آن كِشتى كه پُر از
انسان و انواع
حیوانات بود.)
كه به قرينه
صفت، مذكّر است و مثل:
(أَ لَمْ تَرَ أَنَ الْفُلْكَ تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ) (آيا نديدى كشتی‌ها به
برکت نعمت خدا در دريا حركت مى‌كنند؟!)
كه به
قرینه (تَجْرِي) مؤنّث است؛ ظاهرا آن به واسطه جمع بودن است.
طبرسی (رحمه‌اللّه) فرموده: اصل فُلْک به معنى دور و گرديدن است. على هذا كشتى را، به اعتبارِ گردشِ فَلَک گفته‌اند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «فُلْک»، ج۵، ص۲۰۳-۲۰۴.
