• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

حافِرَه (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





حافِرَه: (لَمَرْدُودُونَ فِی الْحافِرَةِ)
«حافِرَه» از مادّه‌ «حفر» در اصل به معنای کندن زمین است؛ و اثری که از آن باقی می‌ماند «حفره» نامیده می‌شود. سم اسب را «حافر» می‌گویند، چون زمین را حفر می‌کند؛ سپس «حافره» به عنوان کنایه در حالت نخستین استعمال شده؛ زیرا انسان از راهی که می‌رود، زمین را با پای خود حفر می‌کند و جای پای او باقی می‌ماند و هنگامی که باز می‌گردد در همان «حفره‌های نخستین» گام می‌نهد و لذا این واژه به معنای «حالت اول» آمده است.
باید توجّه داشت که اسم فاعل در اینجا به معنای اسم مفعول و «حافِرَة» به معنای «محفورة» است.



(يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ) (می‌گویند: «آیا ما به زندگی مجدد باز می‌گردیم؟!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه حافره - بطوری که گفته‌اند-: به معنای اول و ابتدای هر چیز است، و استفهام در آیه انکاری است، و منشا آن استبعاد است و معنایش این است که این طایفه می‌گویند: آیا ما راستی راستی بعد از مرگ به حالت اولمان که همان حالت زندگی است بر می‌گردیم؟ و بعضی‌ گفته‌اند: حافره به معنای محفوره است، و محفوره زمین قبر است، و معنای جمله این است که: آیا ما بعد از مردن از قبورمان بر می‌گردیم و زنده می‌شویم؟! (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۲۴۴.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۲۷۴.    
۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۹۵.    
۵. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۸۳.    
۷. شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
۸. شهاب‌الدین آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج۳۰، ص۲۷.    
۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲۰، ص۳۰۱.    
۱۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۱۸۵.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۶، ص۲۷۰.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۱۰، ص۲۵۴.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «حافِرَه»، ص۱۷۵.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره نازعات | لغات قرآن




جعبه ابزار