اعلی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اعلی:
(سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْاَعْلَی) اعلی: افعل تفضیل، از مادّه
«علوّ» به معنی «برتر و بالاتر» است.
این واژه در علوّ مکان و
مقام هر دو آمده و در
آیه مورد بحث در علو مقام استعمال شده است، چنان که می‌فرماید:
«نام پروردگار بلندمرتبه‌ات را از هر
عیب و نقص
پاک بشمر»
(سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْاَعْلَی)تعبیر به
«اعلی» بیانگر این حقیقت است که او از هرکس و هر چیز و هرچه تصور کنیم و هر
خیال و
قیاس و
گمان و
وهم و نیز هرگونه
شرک جلی و
خفی برتر و بالاتر است.
کلمه
«اعلی» در آیه ۶۹
سوره ص در علوّ مکان به کار رفته است. در این آیه آمده است:
(ما کانَ لی مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَاِ الْاَعْلی... ) «من از ملاء اعلی (و
فرشتگان عالم بالا) خبر ندارم...»
در این آیه این نکته نیز قابل توجه است که عدم
علم پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به این معنی است که من از خودم چیزی در این زمینه‌ها نمی‌دانم تنها همان را می‌دانم که از طریق
وحی بر من نازل می‌شود.
به موردی از کاربرد
عَلیّ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْاَعْلَی) (
منزّه شمار نام
پروردگار بلند مرتبه‌ات را.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
کلمه الاعلی به معنای کسی است که بر فراز هر بلندی که تصور شود در آمده و بر هر چیزی
قاهر و چیره باشد و این کلمه صفت ربک است، نه صفت اسم و همین صفت حکم آیه را
تعلیل می‌کند و می‌فهماند که چرا گفتیم نام پروردگارت را منزه بدار، برای اینکه او از هر علوی که تصور شود عالی‌تر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اعلی»، ج۳، ص۲۳۱-۲۳۲.
