اعتراک (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اعْتَراک:
(اِنْ نَقولُ اِلاّ اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوَءٍ) اعْتَراک:
اعْتِری،
یَعتری،
اِعْتراءً به معنی «رسیدن یا رساندن» است.
این
آیه، درباره قوم لجوج
هود (علیه‌السّلام) است که به او می‌گفتند ما درباره کار تو معتقدیم که چون به خدایان ما دشنام داده‌ای و از آن‌ها به بدی یاد کرده‌ای آن‌ها به تو گزند و آسیبی (چون کم‌عقلی و
جنون) رسانده‌اند و به همین سبب سخنان تو قابل اعتنا نیست.
این جمله که آن‌ها، هود را متّهم به جنون کردند، جنونی که بر اثر
خشم خدایان حاصل شده بود، خود بهترین دلیل بر خرافی بودن و خرافه‌پرستی آن‌هاست. سنگ و چوب‌های بی‌جان و بی‌شعور که نیاز به حمایت
بندگان خود دارند چگونه می‌توانند
عقل و
شعور را از
انسان عاقلی بگیرند.
به موردی از کاربرد
اعْتَراک در
قرآن، اشاره می‌شود:
(اِن نَّقولُ اِلاّ اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوَءٍ قالَ اِنّی اُشْهِدُ اللّهِ وَ اشْهَدواْ اَنّی بَریءٌ مِّمّا تُشْرِکونَ) (ما درباره تو فقط می‌گوییم: «بعضی از خدایان ما، به عقل تو آسیب رسانده‌اند.» هود گفت: «من
خدا را به شهادت می‌طلبم، شما نیز
گواه باشید که من از آنچه همتای خدا قرار می‌دهید، بیزارم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(اِنْ نَقولُ اِلّا اعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسوءٍ) که کلمه اعتراء به معنای برخورد و
اصابه است؛ یعنی گفتند: فکر ما درباره تو جز به این نرسیده که بعضی از خدایان ما تو را آسیب رسانده‌اند و به خاطر اینکه تو به آن‌ها
توهین و بدگویی کرده‌ای بلایی از قبیل نقصان عقل یا دیوانگی بر سرت آورده‌اند و در نتیجه عقلت را از دست داده‌ای، پس دیگر اعتنایی به سخنان دعوت‌گونه تو نیست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اعتراک»، ج۳، ص۱۵۷.
