• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اعتراض (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


اظهار نارضایتی و مخالفت کردن را اعتراض گویند. موارد جواز و عدم جواز اعتراض در سراسر فقه به مناسبت مطرح و احکام آن ذکر شده است.


در این جا به ضابطۀ کلّی که در برگیرندۀ همۀ موارد کاربرد آن در فقه است، اشاره می‌شود.
اگر سخن یا عملی با همۀ جهات و شرایط لازم برای جواز صدور یا صحّت شرعی آن، از فرد صاحب صلاحیّتی صادر شود، دیگری از نظر شرعی حق اعتراض به او ندارد.

افرادی که داخل در ضابطه کلی هستند و حق اعتراض بر آنها در مورد خودشان نیست.

۲.۱ - سخن یا عمل امام معصوم

مانند سخن یا عمل امام معصوم علیه السّلام.
[۱] جواهر الکلام ج۲۱، ص۲۹۶.    
[۲] المقنعة، ص۲۸۷.    
[۳] المقنعة، ص۷۰۵.    


۲.۲ - حاکم شرع با عدم احراز خطا

حاکم شرع در صورتی که خطای او معلوم نباشد.
[۴] جواهر الکلام ج۴۰، ص۱۰۵.    


۲.۳ - پدر و جد نسبت به مولی علیه

پدر و جدّ نسبت به کسانی که بر آن‌ها ولایت دارند.

۲.۴ - مرد و زن آزاد رشید

مرد و زن آزاد و رشید نسبت به جان و مالشان.
[۵] الخلاف ج۳، ص۲۱۲.    
[۶] النهایة (شیخ طوسی)، ص۶۰۹.    
[۷] شرائع الاسلام ج۲، ص۴۷۳.    
[۸] الموسوعة الفقهیة المیسّرة ج۴، ص۱۴۱.    


۲.۵ - اعتراض به قیّم و وصیّ

قیّم و وصیّ نسبت به افرادی که بر آنان حق قیمومت و وصایت دارند و کسی که‌ از سوی دیگری مانند مالک یا شارع یا کسی که حق اذن دادن دارد مأذون باشد.

۱. ↑ جواهر الکلام ج۲۱، ص۲۹۶.    
۲. ↑ المقنعة، ص۲۸۷.    
۳. ↑ المقنعة، ص۷۰۵.    
۴. ↑ جواهر الکلام ج۴۰، ص۱۰۵.    
۵. ↑ الخلاف ج۳، ص۲۱۲.    
۶. ↑ النهایة (شیخ طوسی)، ص۶۰۹.    
۷. ↑ شرائع الاسلام ج۲، ص۴۷۳.    
۸. ↑ الموسوعة الفقهیة المیسّرة ج۴، ص۱۴۱.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۹۵-۵۹۶.    




جعبه ابزار