اضطرار عقلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مصادیق اضطرار از نظر عقل را اضطرار عقلی گویند.

---

اضطرار به لحاظ منبع تشخیص دهنده آن، به عقلی، شرعی و عادی تقسیم می‌گردد. اضطرار عقلی، اضطراری است که عقل به آن حکم می‌کند.

---

اضطرار عقلی، مسقط تکلیف است؛ برای مثال، در جایی که شخص از شدت تشنگی در حال مرگ می‌باشد و تنها مایع نوشیدنی در دست رس وی شراب است، تکلیف حرمت نوشیدن شراب، به علت اضطرار، از عهده وی ساقط می‌گردد.

---

در چگونگی ساقط شدن تکلیف در این مورد، چند نظر وجود دارد:
مرحوم «آخوند خراسانی» معتقد است فعلیت تکلیف، قید می‌خورد، اما مؤلف کتاب «درر الفوائد» و صاحب « نهایة الدرایة » و برخی دیگر بر این باورند که فعلیت باقی است، اما مکلف معذور در ترک است؛ یعنی به خاطر ترک تکلیف، عقاب نمی‌شود.

---