• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اضطراب (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




اِضْطِراب (به کسر الف و طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای تحرّک و موج زدن است. حضرت علی (علیه‌السلام) در توصف خود و درباره فتنه‌ها و ... از این واژه استفاده نموده است.



اِضْطِراب به معنای تحرّک و موج زدن آمده است.


• امام (صلوات‌الله‌علیه) در وصف خود فرموده است:
«انْدَمَجْتُ عَلَى مَكْنُونِ عِلْم لَوْ بُحْتُ بِهِ لاَضْطَرَبْتُمُ اضْطِرَابَ الاَْرْشِيَةِ» (امّا من از علوم و حوادثى آگاهم كه اگر گويم همانند طناب‌ها در چاه‌هاى عميق به لرزه در آييد!)
• امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره فتنه‌ها فرموده است:
«قَدِ اضْطَرَبَ مَعْقُودُ الْحَبْلِ» (و رشته‌هاى سعادت و آيين واقعى كه محكم شده لرزان مى‌گردد.)


این ماده موارد زیادی در «نهج البلاغه» آمده است. مانند:
«فَإِذَا فَارَقْتُهُ اسْتَحَارَ مَدَارُهَا، وَاضْطَرَبَ ثِفَالُهَا» (اگر من (در اين شرايط خاص) از مركز خود دور شوم، مدار همه كارها به هم مى‌ريزد و نتيجه آن دگرگون مى‌گردد.)
«فِي مُدَّةِ الاَْجَلِ، وَمُضْطَرَبِ الْمَهَلِ» ( و در كسب نور الهى در مدّت زندگى تلاش و كوشش كنند.)
«الْمُقِيمِ مِنْهُمْ، وَالْمُضْطَرِبِ بِمَالِهِ» (بازرگانانى كه در شهر و يا ده هستند (و داراى مركز ثابت و تجارتخانه‌اند) و آنها كه سيّار و در گردشند.)


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۵۹.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۰۸.    
۳. جوهری، ابونصر، الصحاح‌ تاج اللغة و صحاح العربیة، ج۱، ص۱۶۸.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۵۱، خطبه ۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۳۶، خطبه ۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۲، خطبه ۵.    
۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۲۱۳.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه ۵.    
۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۲۴، خطبه ۱۵۱.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۵۱، خطبه ۱۴۷.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۸.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۱، خطبه ۱۵۱.    
۱۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۷۲، خطبه ۱۱۸.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۳۱، خطبه ۱۱۷.    
۱۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۶، خطبه ۱۱۹.    
۱۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۸۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۱، خطبه ۱۱۹.    
۱۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۴۹، خطبه ۸۲.    
۲۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۳۴، خطبه ۸۱.    
۲۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۰۹، خطبه ۸۱.    
۲۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۲۵۲.    
۲۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۵۳، خطبه ۸۳.    
۲۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۱۶، نامه ۵۳.    
۲۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۰، نامه ۵۳.    
۲۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۲.    
۲۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۲.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۸۴، نامه ۵۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ضرب»، ج۲، ص۶۵۹.    






جعبه ابزار