اشراط السّاعة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اشراط السّاعة:
(فَقَدْ جَاء أَشْرَاطُهَا) اشراط السّاعة:
«اشراط» جمع
«شرط» (بر وزن شرف) به معنى «علامت» است.
بنابر اين
«اشراط الساعة» اشاره به نشانه‌هاى نزديک شدن
قیامت است.
به موردی از کاربرد
اشراط السّاعة در
قرآن، اشاره می‌شود:
(فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاء أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ) (آیا
کافران جز این انتظاری دارند که
قیامت ناگهان به سراغشان آید، آنگاه
ایمان آورند، در حالی که هم اکنون نشانه‌های آن آمده است؛ امّا هنگامی که به سراغ آنها بیاید، ایمان آنها چه سودی خواهد داشت.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «اشراط» جمع شرط به معنای علامت است و اصل در معنای شرط همان توقف است، چیزی که هست از آنجایی که وجود شرط علامت وجود مشروط است، کلمه مزبور را در معنای علامت نیز استعمال می‌کنند، پس اشراط قیامت به معنای علامت‌های آن است.
در اين‌كه منظور از نشانه‌هاى نزديک شدن رستاخيز چيست؟ مفسران بحث‌هاى فراوانى دارند، بسيارى معتقدند كه «اشراط الساعة» در آيه مورد بحث قيام شخص
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) است.
به شهادت حديثى كه از خود آن حضرت نقل شده كه فرمود:
«بعثت انا و الساعة كهاتين و ضم السبابة و الوسطى.» «بعثت من و قيامت مانند اين دو است اشاره به دو
انگشت مباركش كرد،
انگشت اشاره و
انگشت وسط كه در كنار يكديگرند.»
و بعضى مسئله «
شق‌القمر» و پاره‌اى ديگر از حوادث عصر پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) را نيز جزء «اشراط الساعة» شمرده‌اند.
احادیث متعددى در اين زمينه نيز وارد شده كه مخصوصا شيوع بسيارى از گناهان در ميان مردم به عنوان نشانه‌هاى نزديک شدن قيامت معرفى شده است.
مانند حديثى كه
شیخ مفید در«
روضة الواعظین» از پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) نقل كرده كه فرمود:
«من اشراط السّاعة ان يرفع العلم، و يظهر الجهل، و يشرب الخمر و يفشو الزّنا.» «از نشانه‌هاى قيامت برچيده شدن علم و آشكار شدن جهل و شرب خمر و كثرت زناست»
حتى حوادث مهم و مؤثرى همانند
قیام حضرت مهدی (ارواحنافداه) به عنوان «اشراط الساعة» شمرده شده است، اما اين نكته لازم به يادآورى است كه ما گاهى از «اشراط السّاعة» به طور مطلق بحث مى‌كنيم كه نشانه‌هاى نزديک شدن قيامت چيست؟ و گاه در مورد خصوص آيه مورد بحث.
در مورد آيه، مطلب همان است كه بيان داشتيم و اما درباره نشانه‌هاى نزديک شدن قيامت به طور مطلق بحث‌ها و
روایات فراوانى است كه در كتب معروف اسلامى آمده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اشراط السّاعة»، ج۲، ص۴۸۰.
