• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسم (فقه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: اسم.

اسم به‌ معنای نام و عنوان است و در علم فقه، در ابواب طهارت، نکاح، طلاق و یمین از از آن سخن به‌میان آمده است.


اسم لفظی است که بر چیزی که اسم بر او نهاده شده (مسمّی) دلالت کند مانند لفظ دیوار که بر معنای معروف دلالت دارد.

تمام احکام بر اسم، یعنی عنوان موضوع حکم مترتّب می‌شوند و با زایل شدن اسم و عنوان، حکم نیز زایل می‌شود بنابراین سگ- که نجس است- اگر استحاله شده و تبدیل به نمک شود پاک می‌گردد، زیرا عنوان نمک از عناوین نجس نیست.
[۱] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۲، ص۴۸۷.    
[۲] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۵، ص۱۹۸.    
[۳] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة ج۱۱، ص۳۹۸.    
[۴] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۱۵۷.    


اسم و عنوان هر چیزی موجب تعیّن و تشخّص آن می‌گردد، بنابراین در مواردی که تعیّن شرط است همچون زوجین در عقد ازدواج یا زوجه در طلاق، باید با اسم بردن یا اشاره یا توصیف، مشخص گردد.
[۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۵۷.    
[۶] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۲، ص۱۰۶.    
[۷] نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه، ج۱۶، ص۱۰۲.    


احکامی بر اسم بار می‌شود که به آنها اشاره می‌شود.

۴.۱ - استحباب نام بردن

نوشتن اسم میّت و اسم پدرش بر روی جریدتین، کفن و قبر میّت
[۸] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۱۷.    
[۹] طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۴۳.    
[۱۰] امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۲.    
و نیز بردن نام نوزاد و اسم پدرش هنگام ذبح عقیقه مستحب است.
[۱۱] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۲۸.    


۴.۲ - کراهت نام بردن

صدا کردن پدر و مادر به اسم مکروه است.
[۱۲] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۵۰۵.    


۴.۳ - بردن نام خداوند

بردن نام خداوند در آغاز کارها مستحب
[۱۳] شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۱، ص۴۲۳.    
و از شرایط صحّت ذبح، نحر و صید حیوان خشکی است.
[۱۴] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۶، ص۱۱۳.    


۴.۴ - نهادن نام نیک بر فرزندان

نهادن نام نیک بر فرزندان از حقوق آنان بر پدر است.
[۱۵] نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۵۳.    


۱. ↑ محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۲، ص۴۸۷.    
۲. ↑ بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة، ج۵، ص۱۹۸.    
۳. ↑ بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة ج۱۱، ص۳۹۸.    
۴. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۱۵۷.    
۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۹، ص۱۵۷.    
۶. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۲، ص۱۰۶.    
۷. ↑ نراقی، احمد بن محمدمهدی، مستند الشیعه، ج۱۶، ص۱۰۲.    
۸. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۱۷.    
۹. ↑ طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، ج۱، ص۴۴۳.    
۱۰. ↑ امام خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۲.    
۱۱. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۴۲۸.    
۱۲. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۲۱، ص۵۰۵.    
۱۳. ↑ شیخ حر عاملی، محمد بن حسن‌، وسائل الشیعه، ج۱، ص۴۲۳.    
۱۴. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۶، ص۱۱۳.    
۱۵. ↑ نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۳۱، ص۲۵۳.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۱۵-۵۱۶.    




جعبه ابزار