نَحْر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَحْر (به فتح نون و سکون حاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای بالای سینه است.
این لفظ بیشتر از یک‌بار در
قرآن مجید نیامده است.
نَحْر را بالای سینه گفته‌اند.
جمع آن نحور است.
راغب گوید آن محلّ گردنبند از سینه است و
«نَحْرُ البعیرِ» از آن است که از آن محلّ نحرش می‌کنند.
در
صحاح و غیره گفته: نحر در محلّ نحر مثل گلو در
ذبح است.
گویی شمول آن فقط به شتر قربانی است و غیر آن از
گوسفند و غیره که ذبح می‌شوند نه نحر داخل در مراداند.
نَحْر به معنی اوّل روز و اوّل ماه و استقبال نیز آمده است
«نَحَرَ فلانا: قَابَلَه» و نیز در روبرو بودن دو خانه به کار رفته است. به قول بعضی مراد آن ست که نماز بخوان و قبله را استقبال کن. ناگفته نماند: اگر ما موقع
تکبیر گفتن در نماز، دست‌های خویش را تا محاذی گوش و انتهای سینه بالا بریم با کف دست‌ها نیز استقبال قبله نموده‌ایم.
به موردی از
نَحْر که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(اِنَّا اَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ. فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ...) (به
یقین ما به تو
کوثر و
خیر و
برکت فراوان عطا كرديم• پس براى
پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن.)
بنا به مضمون عده‌ای از
روایات که در
مجمع و غیره نقل شده مراد از «
(وَ انْحَرْ)» بلند کردن دست‌ها در نماز محاذی انتهای سینه است که عبارت اخرای استقبال قبله با دست‌ها باشد.
اهل سنت از علی (علیه‌السّلام) نقل کرده‌اند مراد نهادن دست راست بر دست چپ بر بالای سینه در نماز است (مثل عمل فعلی اهل سنت در نماز) در مجمع پس از نقل آن فرموده: این صحیح نیست زیرا همه عترت طاهره آن حضرت، خلاف این را از آن بزرگوار نقل کرده‌اند. آن وقت شروع به نقل روایت کرده که مراد از آن بلند کردن دست‌ها در نماز و استقبال قبله با آن‌هاست.
این لفظ بیشتر از یک‌بار در قرآن مجید نیامده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نحر»، ج۷، ص۳۰.
