• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استحضار مشهورات حقیقی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استحضار مشهورات حقیقی یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به معنای به خاطر سپردن قضایای دارای شهرت حقیقی توسط شخص جدلی است.



صناعت جدل بر دو دسته از مبادی تصدیقی متکی است: مسلمات و مشهورات. انسان باید صناعت و ملکه جدل را کسب کند تا به او مجادل گویند.ملکه جدل، چهار ابزار و ادوات دارد که اگر انسان همه آنها را دارا شود به ملکه جدل دست می‌یابد.


یکی از ابزار و ادوات جدل آن است که شخص در ذهن خود، انواع و اصناف مشهورات را از هر بابی و از هر ماده‌ای از مواد منطقی، طبیعی و خلقی، با همه تفاوت‌ها و اختلافات‌شان حاضر کند و آنها را در قوه ذاکره و حافظه خود نگه‌داری کند تا در صورت لزوم آنها را به کار برد.


مشهوراتی که مجادل باید آنها را آماده کند یا مشهورات حقیقی است و یا غیر حقیقی. مشهورات حقیقی، آن است که بعد از تامل هم، شهرت آن زایل نمی‌شود، به خلاف مشهورات غیر حقیقی و ظاهری و شبیه به مشهورات که بعد از تامل و درنگ، شهرت آن زایل می‌شود.
مجادل باید مشهورات حقیقی را از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات تمیز دهد و هر دو را جدا جدا آماده و حاضر داشته باشد و خود تنها از دسته اول استفاده کند و اگر احیاناً خصم او از مشهورات ظاهری و شبیه به مشهورات استفاده کرد مغالطه او را آشکار سازد؛ بنابر این ضرورت آماده‌سازی و حاضرکردن مشهورات حقیقی و غیر حقیقی، آن است که مجادل در وقت نیاز بتواند از مشهورات حقیقی استفاده کند و جدل را به نیکوترین شیوه انجام دهد و اگر خصم از مشهورات غیر حقیقی و به ظاهر مشهور استفاده کرد، متوجه خطای او شود و دیگران را از جدل نادرست وی آگاه سازد.


۱. مظفر، محمدرضا، المنطق، ص۳۹۰.    
۲. علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۳۸.    



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «استحضار مشهورات حقیقی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۵/۱۰/۳۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




جعبه ابزار