اسباب النزول القرآنی (غازی عنایه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
دکتر غازی عنایة،
کتاب اسباب النزول القرآنی را پیرامون یکی از موضوعات
علوم قرآنی یعنی مساله شناخت
اسباب النزول نوشته است.
مؤلف که از
قرآن پژوهان و دارای تالیفات متعددی در زمینه مسائل علوم قرآنی است؛ در این کتاب مساله اسباب النزول را بررسی نموده است. وی مطالب کتاب را در چهار باب شرح داده که در باب اول اسباب النزول را تعریف و مثال‌هایی از
قرآن برای آن آورده و
فوائد شناخت آنرا نیز توضیح داده است، در باب دوم رابطه بین
لفظ و سبب را بررسی و شواهدی از قرآن برای هر کدام آورده است. در باب سوم
روایات اسباب النزول را ذکر و در باب آخر آیاتی که دارای اسباب النزول هستند به ترتیب از ابتدا تا آخر قرآن بررسی نموده است- در
حقیقت مطالب کتاب را در دو
قسم می‌توان
تقسیم کرد که
قسم اول بحث مفهومی است و
قسم دوم بحث مصداقی که پیرامون آیاتی که دارای اسباب النزول هستند بحث نموده است. از آنجا که عمده مطالب کتاب در خصوص آیاتی است که دارای اسباب النزول می‌باشند، این کتاب می‌تواند منبع مفیدی برای بحث اسباب النزول باشد
کتاب دارای یک مقدمه و چهار باب می‌باشد که فهرست مطالب آن به قرار زیر است: باب اول:
تعریف علم اسباب النزول شامل سه فصل تعریف اسباب النزول، مثال‌هایی از اسباب النزول. و فوائد شناخت اسباب النزول. باب دوم:
عموم لفظ و خصوص سبب شامل سه فصل
عموم لفظ و
سبب، خصوص لفظ و سبب و
عموم لفظ و خصوص سبب. باب سوم: روایات اسباب النزول شامل سه فصل تعدد روایات در سبب نزول یک آیه، تعدد سبب و وحدت نزول و تعدد نزول (چند آیه) و وحدت سبب. باب چهارم: آیاتی که دارای اسباب النزول می‌باشند.
۱- در باب چهارم: آیاتی که دارای اسباب نزول می‌باشند به ترتیب، از
سوره بقره تا
سوره ناس مورد بررسی و موارد آن ذکر شده است. ۲- برخی از آیات را که می‌گوید دارای اسباب نزول هستند. روایات متعددی درباره سبب نزول آن ذکر می‌کند ۳- در باب اول: ابتدا در مقدمه ضرورت شناخت اسباب نزول را بیان، سپس اقوال علماء را در این باره ذکر نموده، به معرفی کسانی که برای معرفت و شناخت اسباب النزول اقدام نموده‌اند از
قرن اول تا قرن دهم پرداخته است. ۴- در همین باب فصل اول: پس از تعریف اسباب النزول عوامل سبب نزول آیات را بیان نموده است ۵- در باب دوم: رابطه لفظ (
آیه) و سبب (نزول) را به سه
قسم:
عموم لفظ و
عموم سبب، خصوص لفظ و خصوص سبب، و
عموم لفظ و خصوص سبب،
تقسیم نموده است. ۶- در فصل سوم از باب اول: فوائد شناخت اسباب النزول را همراه با آیاتی از قرآن ذکر نموده است.
کتاب یک جلد، متن آن
عربی، دارای ۴۲۹ صفحه می‌باشد و مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- جلد: گالینگور ۴- نوبت چاپ: اول ۵- تاریخ انتشار:
سال ۱۴۱۱ هجری قمری ۶- ناشر: انتشارات دار الجیل-
بیروت-
لبنان ۷- دارای فهرست: الف: موضوعات کتاب ب: معرفی برخی از منابع ۸- نام کتاب: اسباب النزول القرآنی ۹- نام مؤلف: غازی عنایت
نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
