ارزیابی احادیث کافی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب شریف
کافی یکی از
کتب اربعه نوشته
شیخ کلینی است. برخی قائل‌اند تمام
روایات موجود در این کتاب
صحیح می‌باشند.
جمعی از بزرگان همه روایات
کافی را صحیح می‌دانند و برخی دیگر مناقشه در اسناد روایات
کافی را حرفه شخص عاجز و ناتوان دانسته و به سخنان مرحوم کلینی در خطبه کتاب خودش
استدلال کرده‌اند که ذیلاً به صورت خلاصه به آن اشاره می‌شود:
شخصی از ایشان می‌خواهد از آثار صحیحه
ائمه معصومین (علیه‌السّلام) کتابی را تالیف کند که جامع فنون علم دین باشد تا کسی که خواهان
علم و
عمل به آثار صحیحه معصومین (علیه‌السّلام) است به آن مراجعه کند. ایشان نیز به خواسته آن شخص جواب مثبت داده کتاب
کافی را تالیف کرده است.
از این استدلال پاسخ داده شده است:
اولاً: سائل از مرحوم کلینی خواسته است که کتابی که مشتمل بر آثار ائمه معصومین (علیه‌السّلام) باشد تالیف کند ولی شرط نکرده است که در آن کتاب غیر روایت صحیحه و یا روایت صحیح از غیر ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) ذکر نکند ایشان نیز کتابی را که مشتمل بر آثار آن بزرگواران است درباره همه فنون علم تألیف کرده است ولی کتاب ایشان مشتمل بر آثار غیر صحیح از ایشان و روایات صحیح از غیر ایشان نیز است شاهد مطلب این است که مرحوم کلینی از غیر معصومین (علیه‌السّلام) در کتاب
کافی روایت کرده است که ذیلاً به دو نمونه اشاره می‌شود:
۱- ما رواه عن علی بن ابراهیم عن ابیه عن بعض اصحابه عن هشام بن حکم قال: «الاشیاء لا تدرک الا بامرین…».
۲- ما رواه بسنده عن ابی ایوب النحوی قال: «بعث الی ابو جعفر المنصور فی جوف اللیل…».
ثانیاً: بر فرض که بپذیریم مرحوم
کلینی شهادت به صحت همه
روایات کافی داده است این شهادت مسموع نیست زیرا اگر منظور ایشان این باشد که روایات کتاب وی فی نفسه دارای شرایط
حجیت است این سخن قطعاً
باطل است چون در کتاب
کافی روایات
مرسل، مجهول و روایت از کسانی چون
ابی‌البختری وجود دارد که به
وضع و دروغ‌گویی مشهور هستند و چنان‌چه منظورش این باشد که این گونه روایات از کتاب وی فی نفسه دارای شرایط حجیت نیستند بلکه قرائن خارجی دلالت بر صحت آنها می‌کند. این حرف ذاتاً ممکن است ولی چنین ادعایی قابل
تصدیق نیست زیرا روایات فاقد شرایط حجیت در
کافی بسیارند. (و نمی‌توان قبول کرد که همه آنها قرینه بر صحت دارند).
ثالثاً: در کتاب
کافی روایات شاذی وجود دارد اگر مدعی قطع به عدم صدور آنها نشویم تردیدی در اطمینان به عدم صدور آنها نخواهیم کرد بنابراین چگونه می‌توان ادعا کرد که همه روایات
کافی صحیحه هستند مضافاً
شیخ صدوق و شیخ ایشان
محمد بن
حسن بن ولید اعتقاد به صحت همه روایات
کافی نداشتند
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ارزیابی احادیث کافی»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۱.
