• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوسلمه سلاّم ابرش

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوسلمه سلاّم ابرش (زنده در ۲۰۷ هـ)، از خدمتگذاران در دربار هارون الرشید بود. ابوسلمه صاحب‌نظر در فن ترجمه زبان‌های غیرعربی به عربی و صناعت طب بوده و سمت‌هایی از جمله سرپرستی و تولیت باغات‌ هارون الرشید و مسئولیت حفظ و نگهداری خزاین و اموال طاهر بن حسین ذوالیمینین را عهده‌دار بود.



ابوسلمه سلاّم ابرش، در ایام حکومت برامکه
[۲] صفا، ذبیح‌الله، تاریخ علوم عقلی، ص۹۰.
و دوران خلافت‌ هارون الرشید (۱۷۰-۱۹۳ هـ) می‌زیست و در دربار وی به خدمت اشتغال داشت و از مترجمان زبان‌های غیرعربی به عربی بوده که در این فن شاگرد اسحاق بن حماد، از نویسندگان مشهور دربار منصور عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ هـ) و مهدی عباسی (خلافت ۱۵۸-۱۶۹ هـ) بود.
طبق نقل عیون الانباء، در صناعت طب نیز صاحب نظر بوده و کتاب‌هایی را از زبان یونانی به زبان سریانی و عربی ترجمه کرده است که با ترجمه حنین بن اسحاق برابری می‌کند.
فردی به نام عباس بن فضل از وی روایت و مطالبی را نقل کرده است.


ابوسلمه زمانی هم زندانبان بود و با ثمامة بن اشرس معتزلی در زندان حکایاتی دارد.
[۸] مصری، احمد امین، ضحی الاسلام، ج۳، ص۱۵۳.
زمانی نیز سرپرستی و تولیت باغات‌ هارون الرشید را در مناطق مرزی و شامات بر عهده داشت و هنگامی که طاهر بن حسین ذوالیمینین به سال ۲۰۷ هـ درگذشت، سلاّم مسئولیت حفظ و نگهداری خزاین و اموال وی را برعهده گرفت. اما سرانجام مورد بی‌مهری و غضب‌ هارون الرشید قرار گرفت و خلیفه او را حبس و اموالش را مصادره نمود.


از جمله ترجمه‌های معروف ابوسلمه، کتاب السماع الطبیعی ارسطو می‌باشد که به عربی ترجمه شده است.


تاریخ وفات ابوسلمه مشخص نیست، ولی آنچه مسلّم است به سال ۲۰۷ هـ در قید حیات بوده است.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۷] جهشیاری، محمد بن عبدوس، الوزراء و الکتّاب، ص۲۳۴ و ۲۳۵.
[۱۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۸، ص۱۲۸۹.
[۱۹] تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۴.



۱. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۰۲.    
۲. صفا، ذبیح‌الله، تاریخ علوم عقلی، ص۹۰.
۳. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۹۹.    
۴. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸.    
۵. ابن‌ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۴۱.    
۶. ابن‌ابی‌اصیبعه، احمد بن قاسم، عیون الانباء، ص۲۸۰.    
۷. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۶۳.    
۸. مصری، احمد امین، ضحی الاسلام، ج۳، ص۱۵۳.
۹. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۳۳.    
۱۰. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۳۵۳.    
۱۱. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۵۳۱.    
۱۲. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۲۳۳.    
۱۳. ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۰۲.    
۱۴. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۵۳۱.    
۱۵. نویری، احمد بن عبدالوهاب، نهایة الارب، ج۲۲، ص۲۷۸.    
۱۶. ابن‌اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۶، ص۱۱۸.    
۱۷. جهشیاری، محمد بن عبدوس، الوزراء و الکتّاب، ص۲۳۴ و ۲۳۵.
۱۸. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۸، ص۱۲۸۹.
۱۹. تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۴.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۷۱، برگرفته از مقاله «ابوسلمه سلاّم ابرش».






جعبه ابزار