• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابد (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ابد (قاموس قرآن (جلد ۱))
مقالات مرتبط: أَبَد (لغات‌قرآن)، ابد (مفردات‌نهج‌البلاغه)، ابد.


أَبَد (به فتح همزه و باء) از واژگان قرآن کریم به معنای همیشه و پیوسته است. معنای دیگر آن دهر است. این واژه ۲۸ بار در آیات قرآن به کار رفته است‌.


أَبَد (به فتح همزه و باء) به معنای همیشه و پیوسته است.
[۱] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    

معنای دیگر آن دهر است.
[۳] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
[۴] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    

راغب در مفردات گوید: اَبَد زمان مستمرّی است که قطع نمی‌شود
[۵] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
و در مادّه «اَمَد» گوید: اَبَد به معنی زمان غیر محدود است.
[۶] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸.    

در اقرب الموارد هست که: اَبَد ظرف زمان است و برای تاکید مستقبل می‌آید نه برای دوام و استمرار آن، چنان‌که قطّ و البتّه برای تاکید زمان ماضی است گویند: «ما فعلت‌ قطّ و البتّة و لا افعله‌ اَبَدَا»
[۷] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۶.    
بنابراین سخن، کلمه ابد همیشه معنای ما قبل خود را تاکید می‌کند، بعبارت دیگر تاکید است نه تاسیس.
مخفی نماند «اَبَداً» به معنی دهر بکار رفته چنان‌که در قاموس و غیره هست
[۸] فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۷۳.    
[۹] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
[۱۰] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    
و نیز وصف استعمال شده چنان‌که در نهج البلاغه خطبه ۱۰۹ آمده: «اَنْتَ‌ الْاَبَدُ فَلَا اَمَدَ لَکَ»
[۱۱] امام علی (علیه‌السلام)، نهج البلاغه، ص۹۸، خطبه۱۰۹.    
(خدایا تو دائم و همیشگی هستی و برای تو زمان محدودی نیست). در این استعمال هم، معنای اصلی که دوام باشد در نظر است.

(ماکِثِینَ فِیهِ‌ اَبَداً)
[۱۲] کهف/سوره۱۸، آیه۳.    
یعنی «مؤمنان در آن اجر همیشگی هستند.»
[۱۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۸.    
[۱۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۱۰.    

تدبّر در آیات قرآن مجید ثابت می‌کند که ابد فقط برای تاکید نیست آیاتی هست که بوسیله «اَبَد» از آنها دوام و همیشگی فهمیده می‌شود نظیر (ماکِثِینَ فِیهِ‌ اَبَداً)
[۱۵] کهف/سوره۱۸، آیه۳.    
(لا تَقُمْ فِیهِ‌ اَبَداً)
[۱۶] توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
[۱۷] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۳۱.    
[۱۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۹۰.    
[۱۹] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج، ص.    
[۲۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۲۶.    
(وَ لا اَنْ تَنْکِحُوا اَزْواجَهُ مِنْ بَعْدِهِ‌ اَبَداً)
[۲۱] احزاب/سوره۳۳، آیه۵۳.    
[۲۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۰۶.    
[۲۳] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۳۷.    
[۲۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۱۶۳.    
[۲۵] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۷۷.    
و آیات دیگر.
ناگفته پیداست که از مکث و عدم قیام و عدم تزویج زنان حضرت رسول (صلّی‌اللَّه‌علیه‌و‌آله‌وسلم) بعد از فوتش، در صورتی دوام و استمرار فهمیده می‌شود که‌ «اَبَداً» به آنها اضافه شود و بدون آن دوام و عدم آن هر دو محتمل خواهد بود. در این صورت‌ «اَبَداً» برای تاسیس معنای جدیدی است نه تاکید معنای ما قبل.

اين كلمه ۲۸ بار در قرآن مجيد به كار رفته است‌.

۱. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
۴. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    
۵. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
۶. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۸.    
۷. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۳۶.    
۸. ↑ فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، ج۱، ص۲۷۳.    
۹. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۵۹.    
۱۰. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    
۱۱. ↑ امام علی (علیه‌السلام)، نهج البلاغه، ص۹۸، خطبه۱۰۹.    
۱۲. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۳.    
۱۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۸.    
۱۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۱۰.    
۱۵. ↑ کهف/سوره۱۸، آیه۳.    
۱۶. ↑ توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۱۷. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۳۱.    
۱۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۹۰.    
۱۹. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج، ص.    
۲۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۲۶.    
۲۱. ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۵۳.    
۲۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۵۰۶.    
۲۳. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۳۳۷.    
۲۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۱۶۳.    
۲۵. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۱۷۷.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ابد»، ج۱، ص۳-۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره احزاب | واژه شناسی واژگان سوره توبه | واژه شناسی واژگان سوره کهف
جعبه ابزار