إِهْتَزَّتْ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِهْتَزَّتْ: (عَلَیْها الْمآءَ اهْتَزَّتْ) «اِهْتَزَّتْ» از مادّه
«هَزّ» (بر وزن حظ)، به معنای تحریک شدید است.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
إِهْتَزَّتْ :
(يا أَيُّها النّاسُ إِن كُنتُمْ في رَيْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَإِنّا خَلَقْناكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَ غَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْ وَ نُقِرُّ في الْأَرْحامِ ما نَشاء إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ وَ مِنكُم مَّن يُتَوَفَّى وَ مِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْلا يَعْلَمَ مِن بَعْدِ عِلْمٍ شَيْئًا وَ تَرَى الْأَرْضَ هامِدَةً فَإِذا أَنزَلْنا عَلَيْها الْماء اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ وَ أَنبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍ بَهيجٍ) (اى مردم! اگر در
رستاخیز شكى داريد، به اين نكته توجّه كنيد كه: ما شما را از خاك آفريديم، سپس از نطفه، و بعد از خون بسته شده، سپس از «مضغه» (چيزى شبيه گوشت جويده شده)، كه بعضى داراى شكل و خلقت است و بعضى بدون شكل؛ تا براى شما روشن سازيم كه بر هر چيز قادريم. و جنين‌هايى را كه بخواهيم تا مدّت معيّنى در رحم مادران نگاه مى‌داريم؛ و آنچه را بخواهيم ساقط مى‌كنيم؛ بعد شما را بصورت طفلى بيرون مى‌آوريم؛ سپس هدف اين است كه به حدّ كمال و بلوغ خويش برسيد. و بعضى از شما
قبض روح مى‌شوند؛ و بعضى از شما به نامطلوب‌ترين مرحله عمر مى‌رسند؛ آنچنان كه بعد از علم و آگاهى، چيزى نمى‌دانند. و همچنين زمين را در فصل زمستان خشك و مرده مى‌بينى، و هنگامى كه آب باران بر آن فرو مى‌فرستيم، به جنبش در مى‌آيد و رويش مى‌كند؛ و از هر نوع گياهان بهجت انگيز مى‌روياند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب مى‌گويد: هز به معناى تحريك به حركت شديد است. وقتى گفته مى‌شود:
هززت الرمح معنايش اين است كه من نيزه را به شدت تكان دادم، و نيز اهتز النبات به معناى اين است كه گياه از شدت سرسبزى تكان بخورد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(وَ مِنْ آياتِهِ أَنَّكَ تَرَى الْأَرْضَ خاشِعَةً فَإِذا أَنزَلْنا عَلَيْها الْماء اهْتَزَّتْ وَ رَبَتْ إِنَّ الَّذِي أَحْياها لَمُحْيي الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَديرٌ) (و از
آیات او اين است كه زمين را خشك و بى‌جان مى‌بينى، امّا هنگامى كه آب باران بر آن مى‌فرستيم به جنبش در مى‌آيد و رشد مى‌كند؛ همان كس كه آن را زنده كرد، مردگان را نيز زنده مى‌كند؛ به
یقین او بر هر چيز تواناست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه اهتزت از مصدر
اهتزاز است كه به معناى حركت شديد است. و كلمه ربت از مصدر ربوه است كه به معناى نشو و نما و علو است. و منظور از
اهتزاز زمين و ربوه آن، به حركت در آمدنش به وسيله گياهانى است كه از آن سر درمى‌آورند، و بلند مى‌شوند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِهْتَزَّتْ»، ص۸۷.
