• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إِصْلاح (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





إِصْلاح (به کسر همزه و سکون صاد)، از واژگان قرآن کریم به معنای ایجاد صلح، سازش و الفت است.



إِصْلاح به معنای ایجاد صلح، سازش و الفت است.


(فَمَنْ خافَ مِنْ مُوصٍ جَنَفاً اَوْ اِثْماً فَاَصْلَحَ‌ بَیْنَهُمْ فَلا اِثْمَ عَلَیْهِ) (و كسى كه از انحراف وصيّت‌كننده و تمايل يک جانبه او به بعض ورثه، يا از گناه او بترسد، و ميان آنها را اصلاح دهد، مشمول حكم تبديل وصيت نمى‌باشد و گناهى بر او نيست.)
(اَنْ تَبَرُّوا وَ تَتَّقُوا وَ تُصْلِحُوا بَیْنَ النَّاسِ) (و براى اين‌كه نيكى كنيد، و تقوا پيشه سازيد، و در ميان مردم اصلاح كنيد.)
و نیز به معنی اصلاح و شایسته کردن چیزی است، مثل‌ (کَفَّرَ عَنْهُمْ سَیِّئاتِهِمْ وَ اَصْلَحَ‌ بالَهُمْ) یعنی «سیّئاتشان را تکفیر و حالشان را اصلاح کرد.»
(وَ اَصْلِحْ‌ لِی فِی ذُرِّیَّتِی اِنِّی تُبْتُ اِلَیْکَ وَ اِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ) یعنی «برای من در فرزندانم صلاح ایجاد کن.» و «عَلَیَّ» دلالت دارد که اصلاح به نحوی باشد که او نیز منتفع گردد و آنها به پدر خویش نیکوکار باشند،
مثل‌ (وَ وَهَبْنا لَهُ یَحْیی‌ وَ اَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ) یحیی را به او بخشيديم؛ و همسرش را كه نازا بود برايش شايسته باردارى ساختيم.)
و نحو (رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ اَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ اَعْیُنٍ) (و كسانى كه مى‌گويند: «پروردگارا! همسران و فرزندانمان را مايه روشنى چشم ما قرار ده...)
(الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ الْباقِیاتُ‌ الصَّالِحاتُ‌ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَواباً وَ خَیْرٌ اَمَلًا) (اموال و فرزندان، زينت زندگى دنياست؛ و باقیات صالحات آثار ماندگار شايسته‌ ثوابش نزد پروردگارت بهتر و اميدبخش‌تر است.)
ظاهرا مراد از باقیات صالحات تمام اعمال و کارهای خیر است و غرض از بقا باقی ماندن نزد خداست، نه این‌که غرض از بقا، باقی ماندن در دنیا پس از مردن شخص باشد، و منظور از باقیات فقط آثار نیک باشد. زیرا بقاء تمام اعمال از ضرورت اسلام است‌.
(وَ کُلُّ شَیْ‌ءٍ فَعَلُوهُ فِی الزُّبُرِ • وَ کُلُّ صَغِیرٍ وَ کَبِیرٍ مُسْتَطَرٌ) (و هر كارى را انجام دادند در نامه‌هاى اعمالشان ثبت است، • و هر كار كوچک و بزرگى نوشته شده است.)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۴، ص۱۴۲.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۴۹۰.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۸۷.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۱۸۲.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۸.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ص۴۳۹.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ص۶۶۷.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ص۴۸۵.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۱۹۶.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۲۲۴.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۵.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۲۲.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۳۲.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۵۶۷.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲، ص۳۱۴.    
۱۶. محمد/سوره۴۷، آیه۲.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۲۳.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۳۸.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۴۶.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۴۱.    
۲۱. احقاف/سوره۴۶، آیه۱۵.    
۲۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۲۰۲.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۳۰۸.    
۲۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۱۳۰.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۳۹۶.    
۲۶. انبیاء/سوره۲۱، آیه۹۰.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۲۹.    
۲۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۱۶.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۴۴۶.    
۳۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۹۷.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۶، ص۱۵۸.    
۳۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۴.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۶۶.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۵، ص۲۴۴.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۵، ص۳۳۸.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۲۸۴.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۲۳۰.    
۳۸. کهف/سوره۱۸، آیه۴۶.    
۳۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۹۹.    
۴۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۳، ص۳۱۸.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۴۴۲.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۷۳۱.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۷۳.    
۴۴. قمر/سوره۵۴، آیه۵۲ و ۵۳.    
۴۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۱.    
۴۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۸۸.    
۴۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۱۴۵.    
۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۹۴.    
۴۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۵۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «اصلاح»، ج۴، ص۱۴۲.    






جعبه ابزار