• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

إِصْبَع (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





إصْبَع (به کسر همزه و سکون صاد و فتح باء) و صَبَع (به فتح صاد و باء) از واژگان نهج البلاغه به معنای انگشت است.
جمع آن اَصابِع (به فتح همزه و کسر باء) است.
سه مورد از آن در نهج البلاغه آمده است.



إصْبَع یا صَبَع به معنای انگشت است.
جمع آن اَصابِع آمده است.



برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَصابِعَ - خطبه ۱۴۱ (تشخیص حق و باطل)

امام (صلوات‌الله‌علیه) فرموده است:
«أَما إِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ إِلاّ أَرْبَعُ أَصابِعَ
(بدانيد بين حق و باطل بيش از چهار انگشت فاصله نيست.)
از آن حضرت از معنى اين سخن سؤال شد، حضرت چهار انگشت خويش را ميان چشم و گوش خويش گذاشت و فرمود:
«الْباطِلُ أَنْ تَقولَ سَمِعْتُ وَ الْحَقُّ أَنْ تَقولَ رَأَيْتُ.»
(باطل آن است كه بگويى شنيدم! و حق آن است كه بگويى ديدم.)



این واژه سه بار در «نهج البلاغه» آمده است.



۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۶۲۸.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۳۵۷.    
۳. فیروز آبادی، مجد‌الدین، قاموس المحیط، ج۳، ص۴۸.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۵، خطبه ۱۴۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۳، خطبه ۱۳۷.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۹۸، خطبه ۱۴۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۹، خطبه ۱۴۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۳۱.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۳۲-۳۳۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۵، ص۵۶۸-۵۶۹.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۹۶-۳۹۷.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۷۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۵، خطبه ۱۴۱.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۹، خطبه ۱۴۱.    
۱۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۵، خطبه ۱۴۱.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۲۲، خطبه ۱۸۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «صبع»، ج۲، ص۶۲۸.    






جعبه ابزار