إتقان (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اتقان: (اَتْقَنَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ) تعبیر به
«اتقان» از مادّه
«تقن» که به معنای منظم ساختن و
محکم کردن است.
و نیز تناسب با
زمان برقراری
نظام جهان دارد؛ نه زمانی که این نظام فرو می‌ریزد، و متلاشی و ویران می‌گردد.
(وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ) (كوه‌ها را مى‌بينى، و آنها را ساكن و بى‌حركت مى‌پندارى، در حالى كه مانند
ابرها در حركتند؛ اين
صنع و
آفرینش خداوندى است كه همه چيز را متقن و استوار آفريده؛ به يقين او از كارهايى كه شما انجام مى‌دهيد آگاه است).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: وجه اینکه تخریب و ویرانی عالم -با پیدایش
قیامت- را صنع متقن خود خواند، اینکه: کلمه صنع، در جمله
(صُنْعَ اللَّهِ الَّذِی اَتْقَنَ کُلَّ شَیْ‌ءٍ) مفعول مطلق برای فعل تقدیری است و تقدیر کلام صنعه صنعا می‌باشد، یعنی آن را آفرید آفریدنی و در این جمله
تلویح و اشاره‌ای است به اینکه این صنع و این عمل از
خدای تعالی تخریب و ویرانی عالم است، لیکن چون تکمیل آن را در پی دارد و مستلزم اتقان نظام آن است، نظامی که در آن هر چیزی به منتها درجه
کمال خود می‌رسد، آن کمالی که اگر کمال
سعادت باشد، و اگر کمال
شقاوت، زمینه‌اش را قبلا فراهم کرده بود، از این رو این ویرانی را صنع و آفرینش نامید، چون این خود صنع خداست، آن صنعی که هر چیزی را متقن کرده، پس خدای سبحان اتقان را از هر چه که متقن کرده سلب نمی‌کند و
فساد را بر آنچه
اصلاح فرموده مسلط نمی‌سازد، پس اگر
دنیا را خراب می‌کند برای این است که
آخرت را تعمیر نماید.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إتقان»، ص۲۰.
