أُنْثی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أُنْثی: (خَلَقْنٰاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثىٰ)«أُنْثی» (به ضم الف و سکون نون) به معنای
ماده است مقابل
نر، خواه
انسان باشد یا غیر آن.
آیه مورد بحث مخاطب كل
جامعه انسانى است و مهم‌ترين اصلى را كه ضامن
نظم و ثبات است بيان مى‌كند، و ميزان واقعى ارزش‌هاى انسانى را در برابر ارزش‌هاى كاذب و دروغين مشخص مى‌سازد.
مى‌فرمايد: اى مردم! ما شما را از يک
مرد و زنى آفريديم، و شما را تيره‌ها و قبيله‌ها قرار داديم تا يک‌ديگر را بشناسيد. منظور از
آفرینش مردم از يک مرد و زن همان بازگشت نسب انسان‌ها به
آدم و
حوا است، بنا بر اين چون همه از ريشه واحدى هستند معنى ندارد كه از نظر نسب و قبيله بر يک‌ديگر افتخار كنند.
به موردی از کاربرد «أُنْثی» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها النّاسُ إِنّا خَلَقْناكُم مِّن ذَكَرٍ وَ أُنثَى وَ جَعَلْناكُمْ شُعوبًا وَ قَبائِلَ لِتَعارَفوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَليمٌ خَبيرٌ) «اى مردم! ما شما را از يک مرد و زن آفريديم و شما را تيره‌ها و قبيله‌ها قرارداديم تا یک‌دیگر را بشناسيد؛ اين‌ها ملاک برترى نيست، گرامى‌ترين شما نزد خداوند با تقواترين شماست؛ به
یقین خداوند دانا و آگاه است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: آيه شريفه در اين مقام است كه
ریشه تفاخر به انساب را بزند.
و بنا بر اين، مراد از جمله
(مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى) آدم و حوا خواهد بود، و معناى آيه چنين مى‌شود: ما شما مردم را از يک پدر و يک مادر آفريديم، همه شما از آن دو تن منتشر شده‌ايد، چه سفيدتان و چه سياهتان، چه عربتان و چه عجمتان. و ما شما را به صورت شعبه‌ها و قبيله‌هاى مختلف قرار داديم، نه براى اين‌كه طائفه‌اى از شما بر سايرين برترى و كرامت داشت، بلكه صرفا براى اين كه يک‌ديگر را بشناسيد و
امر اجتماعتان و مواصلات و معاملاتتان بهتر انجام گيرد، چون اگر فرض شود كه مردم همگى يک جور و يک شكل باشند و نتيجتا يک‌ديگر را نشناسند، رشته اجتماع از هم مى‌گسلد، و انسانيت فانى مى‌گردد. پس غرض از اين كه مردم را شعبه شعبه و قبيله قبيله كرد اين بود، نه اين‌كه به يک‌ديگر تفاخر كنند، تفاخر به انساب، و تفاخر به پدران و مادران.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أنثی»، ج۱، ص۱۱۵.
