أَنبَتنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَنبَتنا:(فيها رَواسِيَ وَ أَنبَتْنا فيها) «أَنبَتنا» از مادّه
نَبْت (به فتح نون و سکون باء) به معنای هر چه از زمین روید اعمّ از درخت و علف است.
به موردی از کاربرد «أَنبَتنا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ الأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فيها رَواسِيَ وَ أَنبَتْنا فيها مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْزونٍ) «و زمين را گسترديم؛ و در آن كوه‌هاى استوارى قرار داديم؛ و از هر گياه موزون، در آن رويانديم.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(أَنْبَتْنا فيها مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْزونٍ) معناى
آیه چنين مى‌شود: ما زمين را گسترديم و در آن كوه‌هاى پا بر جا قرار داديم تا از
اضطراب آن جلوگيرى كند، و در آن از هر چيز موزون،- يعنى داراى
وزن و واقع در تحت جاذبه و يا متناسب- مقدارى را كه
حکمت اقتضاء مى‌كرد آفريديم.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
پيرامون مادّه و معناى اين واژه در پيش سخن گفتيم، اكنون به سراغ مهم‌ترين عامل زندگى
بشر و همه جانداران يعنى «گياهان» مى‌رويم، مى‌فرمايد:
«ما در روى زمين از هر گياه موزون رويانديم.»
تعبير به «موزون» چه تعبير زيبا و رسايى است، در اصل از مادّه «وزن» به معنى شناسايى اندازه هرچيز گرفته شده است.
در كره زمين شايد صدها هزار
نوع گياه داريم با خواص مختلف و آثار متنوع و گوناگون كه شناخت هر يک دريچه‌اى است براى شناخت «
اللّه» و برگ هر كدام از آن‌ها دفترى است از «معرفت كردگار».
اين احتمال نيز در معنى اين جمله داده شده است كه منظور روييدن معادن مختلف در كوه‌ها مى‌باشد، زيرا
عرب كلمه «انبات» را درباره معدن نيز به كار مى‌برد، چنان‌كه در بعضى از روايات اشاره به اين معنى شده است، در روايتى از
امام باقر (علیه‌السلام) مى‌خوانيم: كه
تفسیر اين آيه را از حضرتش پرسيدند، فرمود: «منظور اين است كه خداوند در كوه‌ها معادن
طلا و
نقره و جواهرات و ساير فلزات آفريده است «خداوند شما را همچون گياهى از زمين رويانيد.»
و به هرحال هيچ مانعى ندارد كه آيه مفهوم گسترده‌اى داشته باشد كه گياهان و انسان‌ها و معادن و مانند آن‌ها را شامل شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «انبتنا»، ج۴، ص ۳۷۹.
