أَلْوانُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَلْوانُ:(ثَمَراتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوانُها) «أَلْوانُ» جمع «
لون» (به فتح لام) به معنى «
رنگ» است، خواه سفيد يا سياه يا قرمز و يا تركيبى از آن
ها باشد.
به موردی از کاربرد «أَلْوانُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ ثَمَراتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوانُها وَ مِنَ الْجِبالِ جُدَدٌ بيضٌ وَ حُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوانُها وَ غَرابيبُ سودٌ) «آيا نديدى
خداوند از
آسمان آبى فرو فرستاد كه بوسيله آن
ميوه‌هايى به
رنگ‌هاى گوناگون از
زمین خارج ساختيم و از كوه
ها نيز به
لطف پروردگار راه‌هايى آفريده شده سفيد و سرخ و به
رنگ‌هاى مختلف و گاه به
رنگ كاملًا سياه.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
اين آيه
حجت ديگرى است بر مساله
توحید، به اين بيان كه خداى سبحان
آب را بوسيله باران
ها از
آسمان نازل مى‌كند و اين خود قوى‌ترين عامل براى روييدن نباتات و
ميوه‌هاست، و اگر بيرون آمدن
ميوه
ها از مقتضاى همين آمدن باران بود، بايد همه
ميوه
ها به يک
رنگ باشند، چون آب باران يكى است، و
حال اين‌كه مى‌بينيم الوان مختلفى دارند، پس همين اختلاف الوان دلالت مى‌كند بر اين‌كه تدبير الهى دست اندر كار اين
رنگ‌آميزى است.
و اما اين‌كه گفته‌اند: اين
رنگآميزی
ها منوط به اختلاف عواملى است كه در آن
ها مؤثر است، و از آن جمله اختلاف عناصر موجود در آن‌هاست، كه از
نظر نوع و مقدار و تركيب مختلف هستند حرف صحيحى نيست، براى اين‌كه ما
سؤال خود را از اين كه اين
رنگ‌هاى مختلف از كجا آمد، برداشته، و به اين‌جا منتقل مى‌كنيم كه اين اختلاف عوامل از كجا آمد، با اين‌كه تمامى اين عوامل منتهى مى‌شود به عامل
ماده، كه در همه هست.
پس اختلاف عناصرى كه موجودات از آن
ها تركيب مى‌شوند، خود
دلیل بر اين است كه عامل ديگرى ما وراى ماده هست كه ماده را به سوى صورت‌هاى گوناگون سوق مى‌دهد.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
جمع «لون» (به فتح لام) به معنى «
رنگ» است، خواه سفيد يا سياه يا قرمز و يا تركيبى از آن
ها باشد و ديگر از معانى «الوان»، اختلاف در زبان
ها از نظر اختلاف لهجه و آهنگ صداهاست و همچنين اختلاف الوان، شامل افراد يک نژاد مى‌شود، ولى اختلاف الوان در آيۀ مورد بحث، ممكن است به معنى
رنگ‌هاى ظاهرى
ميوه
ها باشد كه حتى در يک
نوع ميوه مانند
سیب، الوان گوناگونى
وجود دارد تا چه رسد به
ميوه‌هاى مختلف، و نيز ممكن است
کنایه از تفاوت در
طعم و ساختمان و خواص گوناگون آن
ها بوده باشد تا آن‌جا كه حتى در يک نوع
ميوه باز اصناف گوناگونى وجود دارد.
چنان‌كه مثلا در
انگور شايد بيش از پنجاه نوع و در
خرما در حدود هفتاد نوع وجود دارد و در پايان همين آيه به
رنگ‌هاى مختلفى كه در كوه
ها به شكل جاده درآمده و زيبايى خاصى به كوه
ها بخشيده و كوه
ها را از يک‌ديگر متمايز ساخته،
اشاره كرده كه اين خود نشانه ديگرى از
عظمت و
قدرت و
حکمت خداوند است كه هر لحظه به شكلى و هر
زمان به
لباس ديگرى درمى‌آيد.
همچنين در آيۀ بعد (فاطر/ ۲۸) به تنوع الوان در انسان
ها و جانداران اشاره كرده، مى‌گويد:
«از انسان
ها و جنبندگان و چهارپايان انواعى آفريده شده كه
رنگ‌هاى متفاوتى دارند.»
آرى انسان
ها با اين‌كه همه از يک
پدر و مادرند، داراى نژادها و
رنگ‌هاى كاملا متفاوتند، حتى در يک نژاد نيز تفاوت در ميان
رنگ
ها بسيار است و گذشته از چهرۀ ظاهرى،
رنگ‌هاى باطنى آن
ها و خلق‌وخوى آن
ها و استعداد و ذوق‌هايشان كاملا متنوع و مختلف است.
در
جهان جنبندگان نيز با هزاران هزار انواع و الوان مختلف، همين مطلب صادق است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «الوان»، ج۴، ص ۲۲۸.
