أَلْقابِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَلْقابِ:(وَ لا تَنابَزوا بِالْأَلْقابِ) «أَلْقابِ» (به فتح الف و سکون لام) جمع
لقب بوده (به فتح لام و قاف) به معنای نام دوم
انسان که با آن خوانده می‌شود.
در
آیه مورد بحث می خوانیم: «و يک‌ديگر را با القاب زشت و ناپسند ياد نكنيد.»
(وَ لا تَنابَزوا بِالْأَلْقابِ)بسيارى از افراد بى‌بند و بار در گذشته و
حال اصرار داشته و دارند كه بر ديگران القاب زشتى بگذارند، و از اين طريق آن‌ها را تحقير كنند، شخصيتشان را بكوبند، و يا احيانا از آنان
انتقام گيرند، و يا اگر كسى در سابق كار بدى داشته سپس
توبه كرده و كاملا
پاک شده باز هم لقبى كه بازگو كننده
وضع سابق باشد بر او بگذارند.
اسلام صريحا از اين عمل زشت
نهی مى‌كند، و هر
اسم و لقبى را كه كوچک‌ترين مفهوم نامطلوبى دارد و مايه تحقير مسلمانى است ممنوع شمرده.
به موردی از کاربرد «أَلْقابِ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يا أَيُّها الَّذينَ آمَنوا لا يَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ عَسَى أَن يَكونوا خَيْرًا مِّنْهُمْ وَ لا نِساء مِّن نِّساء عَسَى أَن يَكُنَّ خَيْرًا مِّنْهُنَّ وَ لا تَلْمِزوا أَنفُسَكُمْ وَ لا تَنابَزوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسوقُ بَعْدَ الْإِيمانِ وَ مَن لَّمْ يَتُبْ فَأوْلَئِكَ هُمُ الظّالِمونَ) «اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد! هرگز گروهى از مردان شما گروه ديگرى را مسخره نكنند، شايد آن‌ها از اين‌ها بهتر باشند؛ و نه زنانى زنان ديگر را، شايد آنان بهتر از اينان باشند؛ و يک‌ديگر را مورد
طعن و عيب‌جويى قرار ندهيد و با القاب زشت و ناپسند يک‌ديگر را ياد نكنيد، بسيار بد است كه بر كسى پس از ايمان نام
کفر آميز بگذاريد؛ و آن‌ها كه توبه نكنند، ستم‌كارند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ لا تَنابَزوا بِالْأَلْقابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسوقُ بَعْدَ الْإِيمانِ) کلمه نبز - به فتح حرف اول و دوم - به معناى لقب است.
و - به طورى كه گفته‌اند - اختصاص دارد به لقب‌هاى زشت.
پس «تنابز» كه
باب تفاعل و طرفينى است به معناى اين است كه مسلمانان به يک‌ديگر لقب زشت از قبيل فاسق، سفيه و امثال آن بدهند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «القاب»، ج۴، ص ۱۹۰.
