أَضْعاف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَضْعاف: (فَیُضعِفَهُ لَهُ اَضْعافاً کَثِیْرَةً)«اَضْعاف» جمع
«ضِعْف» (بر وزن شعر) به معنای دو یا چند برابر کردن چیزی است؛
با توجّه به این که این واژه، به صورت جمع آمده و با کلمه
«کَثِیْرَةً»، تاکید شده است به علاوه جمله
«یُضاعِفُ» نیز تاکید بیشتری از
«یُضَعِّفَ» می‌رساند.
(مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً وَاللّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ) (کیست که به
خدا قرض نیکویی دهد، و بدون
منت، انفاق کند، تا خداوند آن را برای او، چندین برابر کند؟ و خداوند است که
روزی بندگان را محدود یا گسترده می‌سازد؛ و
انفاق، هرگز باعث کمبود روزی کسی نمی‌شود و سرانجام همگی به سوی او بازمی‌گردید).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه
ضِعف -به کسر ضاد و سکون عین- تکرار کننده هر چیزی را گویند، مانند عدد دو که تکرار کننده عدد یک است و عدد چهار که تکرار کننده عدد دو است، و گاهی آن را تنها به یک چیز سنجیده، مثلا می‌گویند عدد دو
ضعف عدد یک و عدد چهار دو
ضعف آن است و گاهی هم آن را به معنای چیزی می‌دانند که به انضمام چیز دیگری باعث تکرار شود، مانند واحد که به انضمام واحدی دیگر عدد یک را تکرار می‌کنند، و به این اعتبار عدد یک را
ضعف و عدد دو را
ضعفان می‌خوانند، و همچنین عدد دو را که زوج است زوجین می‌گویند. در
قرآن کریم هم این دو اعتبار به کار رفته، در آیه
(فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِّنَ النَّارِ) عذاب دو چندان را
ضِعْف، و در آیه
(ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذابِ) آن را
ضِعْفَیْنِ خوانده؛
و
اَضعاف جمع
ضِعف به معنای چند برابر است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَضْعاف»، ص۵۱.
