أَسْفٰاراً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَسْفٰاراً:(كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفارًا) «أَسْفٰاراً» از مادّه
سفر به معنای پرده برداشتن و آشكار كردن است. مسافرت را از آن جهت
سفر گويند كه
اخلاق مردم در آن آشكار می‌شود طوری كه در غير آن آشكار نمی‌شود. أسْفار، جمع سفر است. سِفْر (به كسر سین) به معنای كتاب و نامه است كه حقائق و مطالب را روشن و آشكار می‌كند.
آيۀ مورد بحث مى‌فرمايد: كسانى كه
تورات بر آن‌ها نازل شد و مكلف به آن گشتند، ولى
حق آن را ادا نكردند و به آياتش عمل نكردند همانند دراز گوشى هستند كه كتاب‌هايى بر پشت خود حمل مى‌كند.
(كَمَثَلِ الْحِمٰارِ يَحْمِلُ أَسْفٰاراً).
او از كتاب چيزى جز سنگينى احساس نمى‌كند و برايش تفاوت ندارد كه
سنگ و
چوب بر پشت دارد يا كتاب‌هايى كه دقيق‌ترين اسرار آفرينش و مفيدترين برنامه‌هاى
زندگی در آن است.
به موردی از کاربرد «أَسْفٰاراً» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(مَثَلُ الَّذينَ حُمِّلوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفارًا بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذينَ كَذَّبوا بِآياتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدي الْقَوْمَ الظّالِمينَ) «داستان كسانى كه مكلّف به تورات شدند ولى حق آن را ادا نكردند، مانند داستان درازگوشى است كه كتاب‌هايى
حمل مى‌كند، امّا چيزى از آن نمى‌فهمد). چه بد است مثل گروهى كه آيات
خدا را انكار كردند، و خداوند
قوم ستم‌گر را
هدایت نمى‌كند.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(مَثَلُ الَّذينَ حُمِّلوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلوها كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً ...) راغب مى‌گويد:
کلمه سفر -به فتح سين و سكون فاء- به معناى پرده‌بردارى است كه البته در خصوص اعيان استعمال مى‌شود، مانند سفر عمامه يعنى برداشتن عمامه از سر، و سفر خمار يعنى برداشتن نقاب از صورت- تا آن‌جا كه مى‌گويد: و سفر -به كسر سين و سكون فاء- به معناى كتابى است كه از حقائق پرده برمى‌دارد، و در قرآن آمده:
(كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً). منظور از اين‌كه فرمود مثل آن‌هايى كه تورات بر آنان تحميل شد به
شهادت سياق اين است كه تورات به آنان تعليم داده شد.
و مراد از اين‌كه فرمود ولى آن را حمل نكردند اين است كه به آن عمل نكردند، ذيل آيه هم كه مى‌فرمايد
(بِئْسَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ) مؤيد و شاهد بر اين معنا است. و منظور از كسانى كه تورات تحميلشان شد ولى آن را حمل نكردند يهوديانى است كه خدا تورات را بر پيامبر آنان
موسی (علیه‌السلام) نازل كرد و او معارف و شرايع آن را تعليمشان داد، ولى رهايش كردند، و به دستورات آن عمل ننمودند، لذا
خدای تعالی برايشان مثلى زد، و آن‌ها را به الاغى تشبيه كرد كه كتاب‌هايى بر آن بار شده، و خود آن
حیوان هيچ آگاهى از معارف و حقائق آن كتاب‌ها ندارد، و در نتيجه از حمل آن كتاب‌ها چيزى به جز خستگى برايش نمى‌ماند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «اسفار»، ج۲، ص ۳۶۵.
