• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَحَد - به فتح الف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَحَد (به فتح الف و حاء) از مفردات نهج البلاغه به معنای یکی در مقابل دو و سه و ... می‌باشد.
در قرآن کریم و بیان امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به همین معانی استعمال شده است.



أَحَد گاهی اسم است به معنی «یکی» در مقابل دو و سه و ... دیگر آن‌که وصف آید به معنی بی‌همتا و بی‌نظیر و آن وقت فقط در باری تعالی به کار می‌رود.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَحَدٌ - خطبه ۳۳ (بعثن نبی)

آن حضرت (علیه‌السلام) درباره نتايج درخشان بعثت پیامبر فرمود:
«إنَّ اللهَ سُبحانَه بَعَثَ مُحَمَّداً (صلى‌الله‌عليه‌وآله)، وَ لَيْسَ أَحَدٌ مِنَ الْعَرَبِ يَقْرَأُ كِتَاباً.»
«خداوند محمد (ص) را مبعوث كرد در حالی كه كسى از عرب كتابى نمى‌خواند و خواندن بلد نبود.»

۲.۲ - إِحْدَى - خطبه ۲۳ (موعظه)

آن حضرت (علیه‌السلام) در مقام موعظه فرمود:
«المَرْءُ المُسْلِمُ البَريءُ مِنَ الخِيانَةِ يَنْتَظِرُ مِنَ اللهِ إِحْدَى الحُسْنَيَيْنِ: إِمّا داعِيَ اللهِ فَما عِنْدَ اللهِ خَيْرٌ لَهُ، وَ إِمّا رِزْقَ اللهِ فَإِذا هُوَ ذُو أَهْل وَ مال، وَ مَعَهُ دينُهُ وَ حَسَبُهُ.»
«مسلمانى كه از خیانت به دور باشد، انتظار دارد يكى از دو خوبى نصيبش گردد: يا عمر او پايان يافته و دعوت الهى فرا رسد، و آن‌چه خداوند در آخرت برايش مهيّا كرده بهتر است، و يا خداوند او را روزى دهد و صاحب همسر و فرزند و ثروت گردد، در عين اين‌كه دین و شخصيّت خود را نگاهداشته است.»

۲.۳ - آحَادٌ - خطبه ۱۱۰ (مردگان)

آن حضرت (علیه‌السلام) درباره مردگان فرموده:
«إِنْ جيدوا لَمْ يَفْرَحوا، وَ إِنْ قُحِطوا لَمْ يَقْنَطوا، جَميعٌ وَ هُمْ آحادٌ، وَ جيرَةٌ وَ هُمْ أَبْعادٌ، مُتَدانونَ لا يَتَزاوَرونَ.»
«نه از باران خوش‌حال و نه از قحط سالى مأيوس مى‌گردند، گرد همند ولى تنهايند، همسايه‌اند ولى از هم دور!، با يک‌ديگر فاصله‌اى ندارند ولى هيچ‌گاه به ديدار هم نمى‌روند.»
مواردی متعدد از این مادّه در نهج البلاغه استفاده شده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۶۷.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۵.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۹۲، خطبه ۳۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۷۷، خطبه ۳۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۵۵.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۲۹۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۱۱.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۲، ص۱۸۵.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۰، خطبه ۲۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۵۶، خطبه ۲۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۴، خطبه ۲۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۴۱.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۳۷.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱، ص۳۱۲.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۸، خطبه ۱۱۰.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۱۹، خطبه ۱۰۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۶، خطبه ۱۱۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۶.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۹.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۵.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۲۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اَحَد»، ص۲۸.    






جعبه ابزار