أَثْل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَثْل: (اُکُلٍ خَمْطٍ وَ اَثْلٍ)«اَثْل» از مادّه
«اثل» (بر وزن اصل) به معنای درخت
«شوره گز» است.
(فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ سَيْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَيْهِمْ جَنَّتَيْنِ ذَوَاتَى أُكُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَيْءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِيلٍ) (امّا آنها از
خدا روى‌گردان شدند، و ما
سیل ويرانگر را بر آنان فرستاديم، و دو باغ پر
برکت شان را به دو باغ بى‌ارزش با ميوه‌هاى تلخ و درختان «شوره‌گز» و اندكى درخت
سدر مبدّل ساختيم).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
عَرِم به معناى
سد در مقابل رودخانه است، كه آب را حبس مى‌كند. بعضى ديگر گفته‌اند: به معناى
باران سيل‌زا مى‌باشد، بعضى ديگر به معناى ديگرى گفته‌اند؛ و كلمه اُكُل -به دو ضمه- به معناى هر
میوه‌ای است كه براى انسان ماكول باشد؛ و كلمه خمط -به طورى كه گفته‌اند- به معناى هر گياهى است كه كمى
تلخ مزه باشد، و هر چه بگذرد، تلخ‌تر شود؛ و كلمه اثل به معناى گياه معروف
طرفاء است و بعضى گفته‌اند شبيه
طرفاء است ولى از آن بزرگتر است و
بار و ميوه ندارد، و كلمه سدر هم معنايش معروف است؛ و دو كلمه اَثل و شَى‌ء عطف بر اُكُل هستند، نه عطف بر خَمط؛ و معناى آيه اين است كه: مردم
سبا از
شکر خدا و
عبادت او كه بدان مامور شده بودند، روى گردانيدند، و ما هم كيفرشان كرديم يعنى سيل عَرِم را فرستاديم تا همه شهر و باغات و مزارع آن را غرق كند، و به جاى آن دو
بهشت، دو سر زمين بگذارد، كه
طرفاء و گياهان تلخ و بوته سدر از آن سر در آورد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَثْل»، ص۲۲.
