آیه توارث بالایمان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیه ارث بردن
مسلمانان از یکدیگر از راه بستن
پیمان برادری را
آیه توارث از طریق
ایمان گویند.
به
آیه ۷۲
سوره انفال "
آیه توارث از طریق ایمان (=آیه توارث بالایمان) مى گویند: " ان الذین آمنوا و هاجروا و جاهدوا بأموالهم و أنفسهم فى سبیل الله والذین آووا و نصروا اولئک بعضهم أولیاء بعض والذین آمنوا و لم یهاجروا مالکم من ولایتهم من شى ء حتى یهاجروا و ان استنصروکم فى الدین فعلیکم النصر الا على قوم بینکم و بینهم میثاق والله بما تعملون بصیر؛
کسانى که
ایمان آورده اند و
هجرت کرده اند؛ و در راه
خدا به مالشان و جانشان
جهاد کرده اند، هم چنین کسانى که (ایشان را) جا و پناه و یارى داده اند، اینان
دوستان هم دیگراند. و کسانى که ایمان آورده اند، ولى هجرت نکرده اند، شما از
دوستی (و
توارث ) آنان برخوردار نمى شوید مگر آن که هجرت کنند. و اگر در کار
دین از شما یارى خواستند بر شما است که یارى کنید مگر در برابر قومى که بین شما و ایشان پیمانى باشد، و
خداوند به کار و
کردار شما بینا است."
در
زمان جاهلیت،
عرب از یکى از سه راه
ارث مى برد:
۱ - از طریق "
نسب " (نسب در نزد آن ها تنها منحصر به
فرزندان پسر بود و
دختران و
زنان از ارث محروم بودند)؛
۲ - از طریق "
تبنی" یعنى
پسر خواندگی؛
۳ - از طریق
عهد و
پیمان که از آن تعبیر به "
ولاء" مى کردند.
در آغاز
اسلام که هنوز
قانون ارث نازل نشده بود، به همین روش عمل مى شد، اما به زودى مسئله "
اخوت اسلامی" جاى آن را گرفت بدین صورت که در صدر اسلام،
مؤمنان به شرط
مهاجرت و هم پیمانى و مؤاخاتى که
پیامبر بین آنان برقرار کرده بود و بدون داشتن
پیوند نسبی یا
سببی از هم دیگر
ارث مى بردند؛ تا این که آخرین آیه
سوره انفال نازل شد که مى فرماید: "واولوا الارحام بعضهم اولى ببعض فى کتاب الله... ؛ و در
حکم الهی خویشاوندان به یک دیگر (براى ارث بردن) سزاوارتراند." و آن قاعده
نسخ شد و
میراث برى فقط بر مبناى خویشاوندى مقرر گردید ".
در
آیه ۳۳
سوره نساء نیز به ارث برى هم پیمانان از هم دیگر اشاره شده است ؛ هم چنانکه در آیه ۶
سوره احزاب نیز مسئله اولویت خویشاوندان در
ارث از دیگران تصریح شده است.
آیه اولی الارحام.
مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه توارث از طریق ایمان».
