آیه بودن باران (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
باران یکی از آیات و نشانه های پروردگار
حکیم است که در
قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره شده است که در ذیل به آنها دقت نظر و تأمل می نماییم.
باران و نقش آن در
طبیعت و زندگی
انسان از آیات خداوند متعال می باشد: «یـایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم... • الذی... والسماء بنـاء وانزل من السماء ماء فاخرج به من الثمرت رزقا لکم فلاتجعلوا لله اندادا وانتم تعلمون» ای مردم پروردگار خود را
پرستش کنید، آن کس که شما و پیشینیان را آفرید... •آنکس که... و آسمان (جو زمین) را همچون سقفی بر بالای سر شما و از آسمان آبی فرو فرستاد، و بوسیله آن میوه‌ها را پرورش داد، تا روزی شما باشد، بنابراین برای خدا شریکهائی قرار ندهید در حالی که می‌دانید (هیچ یک از این شرکاء و بتان نه شما را آفریده‌اند و نه شما را روزی می‌دهند).
«... وما انزل الله من السماء من ماء فاحیا به الارض بعد موتها وبث فیها من کل دابة... لایـت لقوم یعقلون»... و آبی که خداوند از آسمان نازل کرده، و با آن
زمین را پس از مرگ زنده نموده و انواع جنبندگان را در آن گسترده ...نشانه هائی است (از ذات پاک خدا و یگانگی او) برای مردمی که عقل دارند و می‌اندیشند.
«وهو الذی انزل من السمآء مآء فاخرجنا به نبات کل شیء فاخرجنا منه خضرا نخرج منه حبا متراکبا ومن النخل من طـلعها قنوان دانیة وجنت من اعناب والزیتون والرمان مشتبها وغیر متشـبه انظروا الی ثمره اذا اثمر وینعه ان فی ذلکم لایـت لقوم یؤمنون» او کسی است که از
آسمان آبی نازل کرد و بوسیله آن گیاهان گوناگون رویانیدیم، از آن ساقه‌ها و شاخه‌های سبز خارج ساختیم و از آنها دانه‌های متراکم، و از شکوفه نخل خوشه‌ها با رشته‌های باریک بیرون فرستادیم و باغها از انواع انگور و زیتون و انار شبیه به یکدیگر و بیشباهت هنگامی که میوه می‌کند به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که در آن نشانه هائی برای افراد با
ایمان .
«وهو الذی یرسل الریـح بشرا بین یدی رحمته حتی اذا اقلت سحابا ثقالا سقنـه لبلد میت فانزلنا به المآء فاخرجنا به من کل الثمرت... • ... کذلک نصرف الایـت لقوم یشکرون» او کسی است که بادها را پیشاپیش (
باران ) رحمتش میفرستد تا زمانی که ابرهای سنگین بار را (بر دوش خود) حمل کنند در این هنگام آنها را به سوی سرزمینهای مرده میفرستیم و به وسیله آن آب (حیاتبخش) نازل میکنیم و با آن از هر گونه میوهای (از خاک تیره) بیرون می‌آوریم...•...اینگونه، آیات را برای آنها که شکرگزارند بیان میکنیم.
«اذ یغشیکم النعاس امنة منه وینزل علیکم من السمآء مآء لیطهرکم به ویذهب عنکم رجز الشیطـن ولیربط علی قلوبکم ویثبت به الاقدام» (به خاطر بیاورید) هنگامی را که
خواب سبکی که مایه آرامش از ناحیه خدا بود شما را فرو گرفت و آبی از آسمان برای شما فرو فرستاد تا با آن شما را پاک و پلیدی
شیطان را از شما دور سازد و دلهای شما را محکم و گامها را با آن ثابت دارد.
«انما مثل الحیوة الدنیا کمآء انزلنـه من السمآء فاختلط به نبات الارض مما یاکل الناس والانعـم حتی اذا اخذت الارض زخرفها وازینت... کذلک نفصل الایـت لقوم یتفکرون» زندگی دنیا همانند آبی است که از آسمان نازل کرده‌ایم که بر اثر آن گیاهان گوناگون که مردم و
چهار پایان از آن می‌خورند، می‌روید، تا زمانی که روی زمین زیبائی خود را (از آن) گرفته و تزیین می‌گردد... اینچنین آیات خود را برای گروهی که
تفکر می‌کنند شرح می‌دهیم.
«انزل من السمآء مآء فسالت اودیة بقدرها فاحتمل السیل زبدا رابیا ومما یوقدون علیه فی النار ابتغآء حلیة او متـع زبد مثله کذلک یضرب الله الحق والبـطـل فاما الزبد فیذهب جفآء واما ما ینفع الناس فیمکث فی الارض کذلک یضرب الله الامثال» خداوند از آسمان آبی فرستاد و از هر دره و رودخانه‌ای به اندازه آنها سیلابی جاری شد، سپس سیل بر روی خود کفی حمل کرد - و از آنچه (در کورهها) برای بدست آوردن
زینت آلات یا وسائل زندگی آتش روی آن روشن می‌کنند نیز کفهائی مانند آن به وجود می‌آید - اما کفها به بیرون پرتاب می‌شوند ولی آنچه به مردم سود میرساند (آب یا
فلز خالص) در زمین میماند خداوند اینچنین مثال میزند.
«الله الذی خلق السمـوت والارض وانزل من السمآء مآء فاخرج به من الثمرت رزقا لکم...» خداوند همان کسی است که آسمانها و زمین را آفریده و از آسمان آبی نازل کرده و با آن میوه‌ها (ی مختلف) را خارج ساخت و
روزی شما قرار داد... .
«وارسلنا الریـح لوقح فانزلنا من السمآء مآء فاسقینـکموه ومآ انتم له بخـزنین» ما بادها را برای تلقیح (ابرها و بهم پیوستن و بارور ساختن آنها) فرستادیم، و از آسمان آبی نازل کردیم با آن سیراب ساختیم، در حالی که شما توانائی
حفظ و نگهداری آن را نداشتید.
«هو الذی انزل من السمآء مآء لکم منه شراب ومنه شجر فیه تسیمون• ینبت لکم به الزرع والزیتون والنخیل والاعنـب ومن کل الثمرت ان فی ذلک لایة لقوم یتفکرون» او کسی است که از آسمان آبی فرستاد که شرب شما از آن است، و گیاهان و درختان که حیوانات خود را در آن به چرا می‌برید نیز از آن است•خداوند با آن (آب باران) برای شما
زراعت و زیتون و
نخل و
انگور می‌رویاند، و از همه میوه‌ها، مسلما در این نشانه روشنی است برای گروهی که تفکر می‌کنند.
«والله انزل من السمآء مآء فاحیا به الار ض بعد موتهآ ان فی ذلک لایة لقوم یسمعون» خداوند از آسمان آبي فرستاد، و زمين را بعد از آنكه مرده بود
حیات بخشيد در اين نشانه روشني است براي جمعيتي كه گوش شنوا دارند!.
«الذی جعل لکم الارض مهدا وسلک لکم فیها سبلا وانزل من السمآء مآء فاخرجنا به ازوجا من نبات شتی• کلوا وارعوا انعـمکم ان فی ذلک لایـت لاولی النهی» همان خداوندی که زمین را برای شما محل آسایش قرار داد، و راههائی در آن
ایجاد کرد و از آسمان آبی فرستاد که به وسیله آن انواع گوناگون گیاهان مختلف را (از خاک تیره) برآوردیم• هم خودتان بخورید و هم چهارپایانتان را در آن به چرا برید که در این نشانه‌های روشنی است برای صاحبان
عقل .
«... وتری الارض هامدة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت وربت وانبتت من کل زوج بهیج• ذلک بان الله هو الحق...» ...زمین را (در فصل زمستان) خشک و مرده می‌بینی، اما هنگامی که باران را بر آن فرو میفرستیم به
حرکت در می‌آید و نمو می‌کند، و انواع گیاهان زیبا را می‌رویاند...• این به خاطر آنست که بدانید خداوند
حق است... .
«الم تر ان الله انزل من السماء ماء فتصبح الارض مخضرة ان الله لطیف خبیر» آیا ندیدی خداوند از آسمان آبی فرستاد و زمین (بر اثر آن) سر سبز و خرم می‌گردد؟ و خداوند
لطیف و خبیر است.
«الم تر ان الله یزجی سحابا ثم یؤلف بینه ثم یجعله رکاما فتری الودق یخرج من خلــله وینزل من السماء من جبال فیها من برد فیصیب به من یشاء ویصرفه عن من یشاء یکاد سنا
برقه یذهب بالابصـر» آیا ندیدی که خداوند ابرهایی را به آرامی میراند، سپس میان آنها پیوند می‌دهد و بعد آن را متراکم میسازد، در این حال دانه‌های باران را می‌بینی که از آن خارج می‌شود، و از آسمان - از کوههائی که در آنست - دانه‌های
تگرگ نازل می‌کند، و هر کس را بخواهد به وسیله آن زیان میرساند و از هر کس بخواهد این زیان را برطرف می‌کند، نزدیک است درخشندگی
برق آن (ابرها) چشمها را ببرد! .
«وهو الذی ارسل الریـح بشرا بین یدی رحمته وانزلنا من السماء ماء طهورا• لنحیی به بلدة میتا ونسقیه مما خلقنا انعـما واناسی کثیرا• ولقد صرفنـه بینهم لیذکروا فابی اکثر الناس الا کفورا» و او کسی است که بادها را بشارتگرانی پیش از رحمتش فرستاد و از آسمان آبی پاک کننده نازل کردیم•تا به وسیله آن سرزمین مرده را زنده کنیم، و آنرا برای نوشیدن در اختیار مخلوقاتی که آفریده‌ایم - چهارپایان و انسانهای بسیار - بگذاریم•ما این آیات را به صورتهای گوناگون در میان آنها قرار دادیم تا متذکر شوند ولی بیشتر مردم جز
انکار و
کفر کاری نکردند.
«امن خلق السمـوت و الارض و انزل لکم من السماء ماء فانبتنا به حدائق ذات بهجة ما کان لکم ان تنـبتوا شجرها اءلـه مع الله بل هم قوم یعدلون» آیا بتهائی که معبود شما هستند بهترند یا کسی که آسمان و زمین را آفریده؟، و برای شما از آسمان آبی فرستاد که با آن باغهائی زیبا و سرور انگیز رویاندیم، و شما
قدرت نداشتید درختان آنرا برویانید، آیا معبود دیگری با خداست؟ نه، آنها گروهی هستند که (از روی نادانی) مخلوقات خدا را در ردیف او قرار می‌دهند.
«امن یهدیکم فی ظـلمـت البر والبحر ومن یرسل الریـح بشرا بین یدی رحمته اءلـه مع الله تعــلی الله عما یشرکون» یا کسی که شما را در تاریکیهای صحرا و دریا
هدایت می‌کند، و کسی که بادها را بشارت دهندگان پیش از نزول رحمتش میفرستد، آیا معبودی با خداست؟ خداوند برتر است از اینکه شریک برای او قرار دهند.
«ولـئن سالتهم من نزل من السماء ماء فاحیا به الارض من بعد موتها لیقولن الله...» و اگر از آنها بپرسی چه کسی از آسمان آبی نازل کرد و به وسیله آن زمین را بعد از مردنش
احیا نمود؟ می‌گویند: الله... .
«و من ءایـته یریکم
البرق خوفا وطمعا وینزل من السماء ماء فیحیی به الارض بعد موتها ان فی ذلک لایـت لقوم یعقلون» و از آیات او این است که
برق (و
رعد ) را به شما نشان می‌دهد که هم مایه ترس است و هم
امید (ترس از صاعقه، و امید به نزول باران) و از آسمان آبی فرو میفرستد که زمین را بعد از مردن به وسیله آن زنده می‌کند، در این نشانه هائی است برای جمعیتی که عقل خود را به کار می‌گیرند.
«الله الذی یرسل الریـح فتثیر سحابا فیبسطه فی السماء کیف یشاء ویجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلــله فاذا اصاب به من یشاء من عباده اذا هم یستبشرون• فانظر الی ءاثـر رحمت الله کیف یحی الارض بعد موتها ان ذلک لمحی الموتی و هو علی کل شیء قدیر» خداوند همان کسی است که بادها را میفرستد تا ابرهائی را به حرکت درآورند، سپس آنها را در پهنه آسمان آن گونه که بخواهد می‌گستراند، و متراکم میسازد در این هنگام دانه‌های باران را می‌بینی که از لابلاهای آن خارج می‌شوند، هنگامی که این (باران حیاتبخش) را به هر کس از بندگانش که بخواهد میرساند خوشحال می‌شوند• به آثار
رحمت الهی
بنگر که چگونه زمین را بعد از مردنش زنده می‌کند، آن کس (که زمین مرده را زنده کرد) زنده کننده مردگان در
قیامت است و او بر همه چیز تواناست.
«خلق السمـوت بغیر عمد ترونها والقی فی الارض روسی ان تمید بکم وبث فیها من کل دابة وانزلنا من السماء ماء فانبتنا فیها من کل زوج کریم» آسمانها را بدون ستونی که قابل رؤ یت باشد آفرید، و در زمین کوههائی افکند تا شما را به
لرزه در نیاورد، و از هر گونه جنبنده روی آن منتشر ساخت، و از آسمان آبی نازل کردیم، و به وسیله آن در روی زمین انواع گوناگونی از جفتهای گیاهان پر ارزش رویاندیم.
«ان الله عنده علم الساعة وینزل الغیث... ان الله علیم خبیر» آگاهی از زمان
قیام قیامت مخصوص خداست، و او است که باران را نازل می‌کند، ...فقط خداوند عالم و آگاه است.
«الم تر ان الله انزل من السماء ماء فاخرجنا به ثمرت مختلفا الونها...» آیا ندیدی خداوند از آسمان آبی فرو فرستاد که به وسیله آن میوه هائی (از زمین) خارج ساختیم با الوان گوناگون ... .
«الم تر ان الله انزل من السماء ماء فسلکه ینـبیع فی الارض ثم یخرج به زرعا مختلفا الونه ثم یهیج فترلـه مصفرا ثم یجعله حطـما ان فی ذلک لذکری لاولی الالبـب» آیا ندیدی که خداوند از آسمان آبی فرستاد، و آن را به صورت چشمه هائی در زمین وارد نمود سپس با آن زراعتی را خارج میسازد که الوان مختلف دارد بعد این گیاه خشک می‌شود، به گونه‌ای که آن را زرد و بیروح می‌بینی، سپس آن را در هم می‌شکند و خرد می‌کند، در این ماجرا تذکری برای صاحبان
مغز است.
«هو الذی یریکم ءایـته وینزل لکم من السماء رزقا وما یتذکر الا من ینیب» او کسی است که آیات خود را به شما نشان می‌دهد، و از آسمان برای شما روزی با ارزشی میفرستد، تنها کسانی متذکر این حقایق می‌شوند که به سوی خدا باز گردند.
«ومن ءایـته انک تری الارض خـشعة فاذا انزلنا علیها الماء اهتزت وربت ان الذی احیاها لمحی الموتی انه علی کل شیء قدیر» از آیات او این است که زمین را خشک و
خاضع می‌بینی، اما هنگامی که آب بر آن میفرستیم به جنبش در می‌آید و نمو می‌کند، همان کس که آنرا زنده کرد مردگان را نیز زنده می‌کند، او بر هر چیز تواناست.
«وهو الذی ینزل الغیث من بعد ما قنطوا وینشر رحمته وهو الولی الحمید» او کسی است که باران نافع را بعد از آنکه مأیوس شدند نازل می‌کند، و دامنه رحمت خویش را می‌گستراند، و او ولی و
حمید است.
«والذی نزل من السماء ماء بقدر فانشرنا به بلدة میتا کذلک تخرجون» و آن کسی که از آسمان آبی فرستاد به مقدار معین، و به وسیله آن سرزمین مرده را حیات بخشیدیم، و همینگونه در قیامت
زنده می‌شوید! .
«... ما انزل الله من السماء من رزق فاحیا به الارض بعد موتها... ءایـت لقوم یعقلون» و نیز در آمد و شد شب و
روز و رزقی که خداوند از آسمان نازل کرده، و به وسیله آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده، و همچنین در وزش بادها نشانه‌های روشنی است برای جمعیتی که
اهل تفکرند.
«ونزلنا من السماء ماء مبـرکا فانبتنا به جنت وحب الحصید» و از آسمان آبی پر
برکت فرستادیم و به وسیله آن باغها و دانه هائی را که
درو می‌کنند رویاندیم.
«وفی السماء رزقکم وما توعدون»
روزی شما در آسمان است و آنچه به شما وعده داده می‌شود.
«افرءیتم الماء الذی تشربون• ءانتم انزلتموه من المزن‌ام نحن المنزلون» یا به آبی که می‌نوشید اندیشیده اید• آیا شما آن را از
ابر نازل می‌کنید؟ یا ما نازل میکنیم؟.
«وانزلنا من المعصرت ماء ثجاجا» و از ابرهاي باران زا آبي فراوان نازل كرديم.
«انا صببنا الماء صبا• ثم شققنا الارض شقا• فانبتنا فیها حبا• وعنبا وقضبا• وزیتونا ونخلا• وحدائق غلبا» ما آب فراوانی از آسمان فروریختیم• سپس زمین را از هم شکافتیم• و در آن دانه‌های فراوانی رویاندیم• و انگور و سبزی بسیار• و
زیتون و نخل فراوان• و باغهایی پر درخت• و میوه و چراگاه.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۷۱، برگرفته از مقاله «آیه بودن باران».
