آیة الکرسی (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آیة الکرسی،
آیه ۲۵۵سوره بقره مشهور به
آیة الکرسی است.
از صدر
اسلام، حتی در زمان
حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنانکه از
روایات شیعه و
اهل سنت به‌دست می‌آید به این نام معروف شده است.
این آیه
توحید خالص و
قدرت و
قیومیّت خداوند را در جهان به بهترین وجهی روشن و بیان می‌کند.
چون دارای این مقام و عظمت است لذا درباره حفظ و خواندن و توجه به معانی آن بیشتر توجّه شده و فضائلی درباره آن نقل گردیده است.
آیةالکرسی آیه ۲۵۵ سوره بقره مشهور به آیةالکرسی است.
از صدر اسلام، حتی در زمان حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) چنانکه از روایات شیعه و اهل سنت به‌دست می‌آید به این نام معروف شده است.
این آیه توحید خالص و قدرت و قیومیّت خداوند را در جهان به بهترین وجهی روشن و بیان می‌کند توجه به الفاظ و معانی آن از توضیح درباره آن بی‌نیاز می‌کند.
چون دارای این مقام و عظمت است لذا درباره حفظ و خواندن و توجه به معانی آن بیشتر توجّه شده و فضائلی درباره آن نقل گردیده است.
به موردی از
آیةالکرسی که در قرآن و روایات به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(اللَّهُ لا اِلهَ اِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لا تَاْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ، لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْاَرْضِ مَنْ ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ اِلَّا بِاِذْنِهِ یَعْلَمُ ما بَیْنَ اَیْدِیهِمْ وَ ما خَلْفَهُمْ وَ لا یُحِیطُونَ بِشَیْ‌ءٍ مِنْ عِلْمِهِ اِلَّا بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّماواتِ وَ الْاَرْضَ وَ لا یَؤُدُهُ حِفْظُهُما وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ) (هيچ معبودى جز خداوندِ يگانه زنده و پاينده نيست،
[خداوندى كه قائم به ذات خويش است، و موجودات ديگر، قائم به او
] هيچ گاه خواب سبک و سنگينى او را فرا نمى‌گيرد؛ و لحظه‌اى از تدبير جهان هستى، غافل نمى‌ماند؛ آن‌چه در آسمان‌ها و آن‌چه در زمين است، از آن اوست، كيست كه در نزد او، جز به فرمانش
شفاعت كند؟! آينده و گذشته بندگان را مى‌داند؛ و كسى از
علم او آگاه نمى‌گردد؛ جز به مقدارى كه او بخواهد، اوست كه به همه چيز آگاه است؛
[و علم و دانش محدود ديگران، پرتوى از علمِ بى‌پايان و نامحدود اوست
] تخت حكومت او، آسمان‌ها و زمين را دربرگرفته؛ و نگاهدارى آن دو
[آسمان و زمين
]، او را خسته نمى‌كند و اوست بلند مرتبه و با عظمت.)
در
تفسیر برهان از
امام صادق (علیه‌السّلام) منقول است:
۱-
«قَالَ اِنَّ لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ ذِرْوَةً وَ ذِرْوَةُ الْقُرْآنِ آیَةُ الْکُرْسِیِ مَنْ قَرَاَهَا مَرَّةً صَرَفَ اللَّهُ عَنْهُ اَلْفَ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکَارِهِ الدُّنْیَا وَ اَلْفَ مَکْرُوهٍ مِنْ مَکَارِهِ الْآخِرَةِ، اَیْسَرُ مَکْرُوهِ الدُّنْیَا الْفَقْرُ وَ اَیْسَرُ مَکْرُوهِ الْآخِرَةِ عَذَابُ الْقَبْرِ وَ اِنِّی لَاَسْتَعِینُ بِهَا عَلَی صُعُودِ الدَّرَجَةِ.» این
حدیث در برهان از
تفسیر عیاشی نقل شده و در نسخه ما از
عیاشی زیادتی در حدیث هست که وجه آن را ندانستیم لذا آن را بدون زیادت از برهان نقل کردیم.
یعنی: «برای هر چیز نخبه‌ای هست و نخبه قرآن و قله قرآن آیة الکرسی است، هر که یک بار آن را بخواند
خداوند هزار ناگواری از ناگواری‌های
دنیا و هزار ناگواری از ناگواری‌های
آخرت را از او بگرداند، آسان‌ترین ناگواری دنیا
فقر و سهل‌ترین ناگواری آخرت
عذاب قبر است و من به امید ارتقاء درجه و مقامم آن را می‌خوانم».
۲-
«قَالَ اَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ اَلَا اُخْبِرُکُمْ بِمَا کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ یَقُولُ اِذَا آوَی اِلَی فِرَاشِهِ؟ قُلْتُ: بَلَی قَالَ: کَانَ یَقْرَاُ آیَةَ الْکُرْسِیِ وَ یَقُولُ بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ کَفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَ فِی یَقَظَتِی».
از
امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در
امالی شیخ نقل شده: از روزی که کلام رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را درباره آیة الکرسی شنیدم هیچ شب نخوابیدم مگر این‌که آن را خواندم.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «آیة الکرسی»، ج۶، ص۱۰۱.
