آل‌نعیم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آلِ نُعَیْم، از خاندان‌های مشهور
کوفه که بیش‌تر بزرگان آن از راویان
حدیث بوده‌اند.
این خاندان منسوب است به نعیم اَزْدی غامدی، از طایفۀ
بنی عامد که شاخه‌ای از قبیلۀ ازد به‌شمار می‌رود.
برخی از افراد مشهور این خاندان بدین شرحند:
عبدالسلام بن عبدالرحمن بن نعیم و برادرش شدید بن عبدالرحمن، که هر دو از یاران
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) (۸۰ یا ۸۳-۱۴۸ق) و از راویان حدیث شمرده می‌شوند. در برخی از کتاب‌های
رجال میان شدید بن عبدالرحمن و سدیر صیرفی التباس شده است.
بکر بن محمد بن عبدالرحمن بن نعیم، که برجسته‌ترین فرد این خاندان است. وی عمری دراز یافت و محضر امام جعفر صادق (علیه‌السلام)،
امام موسی کاظم (علیه‌السلام) (۱۲۸-۱۸۳ق) و
امام رضا (علیه‌السلام) (۱۴۸ یا ۱۵۱-۲۰۳ق) را درک کرد. بکر، از راویان
ثقه به‌شمار می‌رود. کتابی داشته است که برخی از محدّثان امامی مانند
احمد بن اسحاق و
احمد بن محمد از آن روایت کرده‌اند. بکر بن محمد از سلسلۀ راویان احادیث کتاب‌های مافی تهذیب و استبصار است.
مُثَنَّی بن عبدالسلام بن عبدالرحمن بن نعیم، از اصحاب امام صادق(علیه‌السلام) بود و در کتاب‌های
کافی،
من لایحضره الفقیه،
تهذیب و
استبصار احادیث بسیاری از طریق وی روایت شده است. مثنی کتابی در حدیث داشته که قاسم بن اسماعیل از آن روایت کرده است.
جعفر بن مثنی بن عبدالسلام، مردی ثقه و از راویان موجه
شیعه بوده است. کتابی به نام نوادر به او منسوب است و قاسم بن محمد بن حسین بن حازم از وی روایت می‌کند.
غنیمه، یا غیثمه، دختر عبدالرحمن بن نعیم که او نیز از امام صادق (علیه‌السلام) و امام کاظم (علیه‌السلام) نقل روایت کرده است.
(۱) احمد بن علی ابن حجر، لسان المیزان، ۲ج۲، ص۵۷؛ ج۲، ص۵۸؛ ج۲، ص۱۲۱؛ ج۲، ص۲۴۱، بیروت، ۱۳۹۰ق.
(۲) محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۴۰۰؛ ج۶، ص۴۰۱، به کوشش احسان عباس، بیروت.
(۳) ابن داوود حلّی، کتاب الرجال، ص ۷۳؛ ص۸۷، تهران، ۱۳۴۲ش.
(۴) ابوالقاسم خویی، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۳۴۶-۳۵۱؛ ج۴، ص۹۳؛ ج۴، ص۹۴؛ ج۹، ص۱۴؛ ج۹، ص۱۵؛ ج۱۰، ص۱۸؛ ج۱۰، ص۱۹؛ ج۱۴، ص۱۸۱؛ ج۱۴، ص۱۸۲؛ ج۱۹، ص۴۹، بیروت، ۱۴۰۳ق.
(۵) محمد بن حسن طوسی، اختیار معرفه الرجال، ص ۳۵۳، ص۳۵۴، مشهد، ۱۳۴۸ش.
(۶) محمدحسن مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۱۷۹؛ ج۱، ص۲۲۱؛ ج۲، ص۸۲؛ ج۲، ص۱۵۲؛ ج۲، ص۱۵۳؛ ج۳، ص۱۳۹؛ ج۳، ص۲۵۷، نجف، ۱۳۵۲ق.
(۷) احمد بن علی نجاشی، رجال، ص ۷۸؛ ص۷۹؛ ص۸۹، قم، ۱۳۹۷ق.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «آل‌نعیم»، ج۲، ص۴۷۸.
