آلت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آلت یا
آلی بودن در دو معنای واسطه بین
فاعل و منفعل و وسیله تحصیل چیز دیگر به کار رفته است.
۱- آنچه بین فاعل
و منفعل واسطه شود
و اثر فاعل را به منفعل برساند.
۲- آنچه وسیله تحصیل چیز دیگر باشد.
علت آنکه از
منطق تعبیر به
آلت کرده‌اند این است که اولا منطق
آلت و افزاری است که ذهن بوسیله آن بر تصرّف صحیح در معلومات
تصوّری و تصدیقی خود متمکّن می‌گردد.
و ثانیا منطق وسیله‌ای است که تحصیل دانش‌های دیگر را میسر می‌سازد.
و البته در این تعبیر به لفظ
ارغنون (organon) نیز که عنوان رسالات منطقی
ارسطو است،
و آن هم به معنی
آلت و افزار است نظر داشته‌اند.
«مراد از منطق آن است که پیش آدمی
آلتی بود قانونی که مراعات آن او را نگاه دارد از آنکه در فکر وی خللی
و زللی افتد»
«
و اما آنکه
[منطق
] از کدام
علم است، او جزوی است از علم مطلق،
و آلتی است که به وسیلت آن به علوم نظری
و عملی رسند».
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه
و انگلیسی، ص۲.
