آخرین آیه (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
آخرین آیه نازل شده در
قرآن مشخص نشده است، اما
مفسران طبق
روایات نزول آخرین آیه را مشخص کرده و دیدگاه‌های متفاوتی درباره آن مطرح کرده‌اند. اغلب مفسران آخرین آیه نازل شده را،
آیه ۲۸۱ سوره بقره معرفی کرده‌اند.
اهل سنّت به روایت
براء بن عازب آخرین آیه نازل شده را آیه:
(يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتيكُمْ فی الْكَلالَةِ..) (از تو درباره حكم
ارث خواهران و برادران سؤال مى‌كنند، بگو: «
خداوند، حكم ارث خواهر و برادر را براى شما بيان مى‌كند)
به روایت
ابن عباس (وَ اتَّقُواْ يَوْمًا تُرْجَعُونَ فيهِ إِلَى اللّهِ ..) (و از روزى بپرهيزيد و بترسيد كه در آن روز به سوى خدا باز گردانده مى‌شويد...)
و به روایت
ابیّ بن کعب (لَقَدْ جاءكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزيزٌ عَلَيْهِ ما عَنِتُّمْ ..) (به يقين، پيامبرى از ميان شما به سويتان آمد كه رنج‌هاى شما بر او سخت است.)
می‌دانند چنانکه
واحدی در مقدمه
اسباب النزول ص۸ نقل کرده است.
در
مجمع ذیل آیه:
(وَ اتَّقُوا یَوْماً...) از ابن عباس و سدّی نقل کرده که آخرین آیه قرآن این آیه است و چون نازل گردید
جبرئیل گفت: آن را در راس آیه ۲۸۰ (سوره بقره)
بگذار، آنگاه از مفسّران نقل کرده که این آخرین آیه نازل شده است
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پس از آن بیست و یک روز و به قول
ابن جریح نه روز و به قول دیگران هفت شب در دنیا ماند.
در
تفسیر برهان آن را از واحدی نقل کرده که آن حضرت بعد از نزول آیه، ۲۱ روز در دنیا ماندند
،
المیزان آن را از
درّ المنثور نقل و پسندیده است.
در
کشّاف نیز از ابن عباس نقل کرده و گوید: جبرئیل به آن حضرت گفت: آن را در راس آیه ۲۸۰ بقره
بگذار.
ابن کثیر نیز آن را در تفسیر خود آورده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «آخرین آیه نازل شده»، ج۵، ص۲۸۰-۲۸۱.
