یَلفِظُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَلفِظُ:(ما يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ) «یَلفِظُ» از مادّه
لَفْظ (به فتح لام و سکون فاء) به معنای
انداختن است.
آیه مورد بحث، روى خصوص الفاظ و سخنان
انسان تكيه مى‌كند و اين به خاطر اهميّت فوق‌العاده و
نقش مؤثرى است كه گفتار در
زندگی انسان‌ها دارد تا آن‌جا كه گاهى يک جمله، مسير اجتماعى را به سوى
خیر يا
شر تغيير مى‌دهد و هم به خاطر اين‌كه بسيارى از مردم سخنان خود را جزء اعمال خويش نمى‌دانند و خود را در سخن گفتن آزاد مى‌بينند، درحالى كه مؤثرترين و خطرناک‌ترين اعمال آدمى همان سخنان اوست.
به موردی از کاربرد «یَلفِظُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(ما يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلّا لَدَيْهِ رَقيبٌ عَتيدٌ) «انسان هيچ سخنى را بر
زبان نمى‌آورد مگر اين‌كه، فرشته‌اى مراقب و آماده براى
ضبط آن نزد او حاضر است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلّا لَدَيْهِ رَقيبٌ عَتيدٌ) کلمه لفظ به معناى پرت كردن است.
و اگر سخن گفتن را لفظ ناميده‌اند، به نوعى تشبيه است. و كلمه رقيب به معناى محافظ، و كلمه
عتيد به معناى كسى است كه فراهم كننده مقدمات آن
ضبط و
حفظ است، خلاصه يكى مقدمات را براى ديگرى فراهم مى‌كند تا او از نتيجه كار وى آگاه شود.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یلفظ»، ج۴، ص ۱۸۷.
