یَتَسَلَّلُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَتَسَلَّلُون: (یَتَسَلَّلُونَ مِنْکُمْ) «یَتَسَلَّلُون» از مادّه
«تسلّل» در اصل به معنای بر کندن چیزی است، مثلًا گفته می‌شود:
سَلَّ السَّیْفَ مِنَ الْغِمْد: «یعنی شمشیر را از غلاف کشید» و معمولًا به کسانی که مخفیانه و به طور
قاچاقی از جایی می‌گریزند،
«مُتَسَلِّلُون» گفته می‌شود.
(لَا تَجْعَلُوا دُعَاء الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاء بَعْضِكُم بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ) (دعوت
پیامبر از شما را در ميان خود، مانند دعوت از يكديگر قرار ندهيد؛ و از دعوت پيامبر هيچگاه تخلف نكنيد خداوند كسانى از شما را كه پشت سر ديگران پنهان مى‌شوند، و يكى پس از ديگرى فرار مى‌كنند مى‌داند. پس كسانى كه فرمان او را مخالفت مى‌كنند، بايد بترسند از اين‌كه فتنه‌اى دامنشان را بگيرد، يا عذابى دردناك به آنها برسد!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: دعاء رسول به معناى اين است كه آن جناب مردم را براى كارى از كارها دعوت كند، مانند دعوتشان به سوى
ایمان و
عمل صالح و به سوى مشورت در امرى اجتماعى و به سوى
نماز جماعت، و امر فرمودنش به چيزى از امور
دنیا و
آخرتشان، همه اينها
دعا و دعوت او است.
شاهد اين معنا جمله ذيل آيه است كه مى‌فرمايد:
(قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنْكُمْ لِواذاً) و نيز تهديدى كه دنبال
آیه درباره مخالفت امر آن جناب آمده، و شهادت اين دو فقره بر مدعاى ما روشن است، و اين معنا با آيه قبلى هم مناسب‌تر است، زيرا در آن آيه مدح مى‌كرد كسانى را كه دعوت آن حضرت را اجابت مى‌كردند، و نزدش حضور مى‌يافتند، و از او بدون اجازه‌اش مفارقت نمى‌كردند، و اين آيه مذمت مى‌كند كسانى را كه وقتى آن جناب دعوتشان مى‌كند سر خود را مى‌خارانند، و اعتنايى به دعوت آن جناب نمى‌كنند. كلمه تسلل در آيه مورد بحث به معناى اين است كه كسى خود را از زير بار و تكليفى به طور آرام بيرون بكشد، كه ديگران نفهمند، و اين كلمه از سل سيف يعنى بيرون كردن شمشير از غلاف گرفته شده.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَتَسَلَّلُون»، ص۶۳۴.
